‘Met CD&V valt geen land meer te bezeilen’

CD&V speelt blufpoker met de hele economie als inzet. De coalitiepartners mogen niet toegeven aan deze chantage.

Heeft de OESO of een andere internationale instelling nog een openstaande topfunctie voor een misnoegde CD&V’er? Want met vicepremier Kris Peeters, of bij uitbreiding de hele CD&V, valt geen land meer te bezeilen. Van kiezel in de schoen van de regering-Michel heeft Kris Peeters zich de voorbije dagen ontpopt tot blok aan het been, of mogelijk zelfs stok in de wielen. De eis om een fiscale trofee binnen te halen in de vorm van een meerwaardebelasting op aandelen, dreigt het hervormingsbeleid van de regering-Michel lam te leggen. Dat zou een hypotheek leggen op de welvaart van dit land, want het werk is nog lang niet af. Deze regering heeft de laatste kans in handen om met fluwelen handschoenen en in eigen ritme het Belgische huishouden op orde te zetten.

Beloftevol

Op papier zag het er twee jaar geleden vrij beloftevol uit. Het land kreeg een centrumrechts kabinet met aandacht voor de noodzakelijke hervormingen en met een groeivriendelijker beleid hoog op de agenda. De N-VA ruilde voor minstens vijf jaar het communautaire verlanglijstje in voor een sociaaleconomisch herstelbeleid, wat voor Vlaanderen een staatshervorming op zich is. De keuze van N-VA liet MR toe om als enige Franstalige partij een federale ‘kamikazeregering’ vorm te geven. Voor Open Vld, dat gewend was te regeren met de PS, was de nieuwe wind een verademing. CD&V vervolledigde de ploeg, maar met welke agenda? Werd er al snel interne oppositie gevoerd, om te kunnen aantonen dat ook N-VA niet kan hervormen? Wil CD&V het linkse geweten spelen van deze regering om zich te profileren bij de kiezer? Of vergiste de partij zich door te kiezen voor Marianne Thyssen als Europees commissaris in plaats van Kris Peeters als premier? Feit is dat regering-Michel al veel tijd en vaart verloren heeft omdat de christendemocraten met de voeten slepen.

De voorbij twee jaar heeft de regering toch enkele bakens kunnen verzetten. De concurrentiekracht van de bedrijven werd aangescherpt, wat de jobcreatie een zetje gaf, maar er blijft een loonhandicap van 10 procent met de belangrijkste handelspartners. De pensioenhervorming mag op applaus rekenen, maar volstaat niet om de vergrijzing betaalbaar te maken. Het terugdringen van het begrotingstekort laat nog te wensen over, maar de kwaliteit van het tekort is verbeterd. In vergelijking met de regering-Di Rupo ligt het accent veel meer op besparingen dan op belastingverhogingen. De tanker van de overheidsfinanciën keert echter bijzonder langzaam. Het overheidsbeslag en de belastingdruk blijven, zeker in vergelijking met de buurlanden, bijzonder hoog en dalen maar heel langzaam.

De hervorming van de vennootschapsbelasting is een van de volgende grote werven van de regering-Michel. Het systeem met een hoog nominaal tarief, verzacht door tal van aftrekmogelijkheden, is onder druk van Europa rijp voor de sloop. In de plaats moet een verlaagd nominaal tarief komen, te financieren met een verbreding van de belastbare basis. Dee plannen zitten in een vergevorderd stadium, en het is in dat verband dat CD&V afgelopen weekend tijdens de begrotingsonderhandelingen vrij onverwacht opnieuw een meerwaardebelasting op aandelen op tafel gooide. Voor CD&V kan een hervorming van een vennootschapsbelasting op dit moment niet zonder een meerwaardebelasting. Maar vooral voor de Vlaamse coalitiepartners is deze voorwaarde bijzonder moeilijk te aanvaarden. Toegeven aan deze chantage zou de deur helemaal open zetten voor zulke manoeuvres, en de meerwaardebelasting is zoals die nu of tafel ligt, is zonder meer een gedrocht dat slecht is voor de economie en voor de schatkist. Beleggers zullen zich niet zomaar laten pluimen, zullen hun gedrag aanpassen, en hun geld parkeren op spaarrekeningen of in onproductief vastgoed, terwijl de economie vooral nood heeft aan risicokapitaal.

Blufpoker

Dat de meerwaardebelasting vooral de vrucht is van politieke blufpoker en niet past in een doordachte grote fiscale hervorming, laat zich zien in de vreemde modaliteiten van deze taks. In het eerste voorstel van CD&V bijvoorbeeld gold de meerwaardebelasting op alle aandelen, maar na gelobby van de echt grote vermogens, bleven enkel de beursgenoteerde aandelen in het vizier. Hoe zo’n belasting, die de grote fortuinen ontziet en vooral de kleinere beleggers laat betalen, past in het concept ‘fiscale rechtvaardigheid’, is een goedbewaard geheim van CD&V. Vorige nacht zou CD&V toch opnieuw iedereen in het bad willen trekken. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Er lag nochtans een deal op tafel die CD&V toeliet eieren voor zijn geld te kiezen. De collega’s gingen akkoord met een verhoging van de roerende voorheffing naar 30 procent in ruil voor de afschaffing van de speculatietaks en de hervorming van de vennootschapsbelasting. Dat is op dit moment dus onvoldoende dus voor CD&V. De partij speelt blufpoker, met de hele economie als inzet. Het is een weinig fraai schouwtoneel.

De partij die de volgende dagen het eerst met de ogen knippert en toegeeft, zal met de staart tussen de benen de aftocht moeten blazen. Mogelijk gokt CD&V er ook op dat premier Michel zal toegeven om zijn regering op de been te houden, omdat een meerwaardebelasting voor de MR niet van strategisch politiek belang is. De geviseerde beleggers zitten vooral in Vlaanderen. De kans bestaat echter dat niemand met de ogen knippert, en dat Michel later deze week naar de Koning trekt om het ontslag van zijn regering aan te bieden. Het zou een spijtige zaak zijn mocht het herstelbeleid nu al op een zijspoor belanden, maar de vraag is of met deze CD&V de volgende twee jaar nog een herstelbeleid mogelijk is. Kris Peeters, of beter gezegd CD&V-voorzitter Wouter Beke, moet dringend kleur bekennen.