Meer dan 2,5 miljoen Belgen kunnen volgend jaar stemmen in sociale verkiezingen

Volgend jaar rond deze tijd gaan de vierjaarlijkse sociale verkiezingen van start. Werknemers kunnen dan hun vakbondsafgevaardigden kiezen in het Comité voor Bescherming en Preventie op het Werk en in de ondernemingsraad. Meer dan 2,5 miljoen Belgen zullen kunnen stemmen voor het Comité en 2,3 miljoen voor een ondernemingsraad. Dat blijkt uit berekeningen van het hr-bedrijf Acerta.

In 2024 vinden de Europese, federale en regionale verkiezingen plaats, maar ook in bedrijven staan verkiezingen op het programma. Tijdens de sociale verkiezingen kunnen alle werknemers van een bedrijf naar de stembus om te kiezen wie hen zal vertegenwoordigen in de overlegorganen: het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) en de ondernemingsraad.

Geen randfenomeen

De organisatie van de sociale verkiezingen vindt hoofdzakelijk plaats in de privésector en is afhankelijk van de grootte van de onderneming. “Sociale verkiezingen zijn in ons land dus zeker geen randfenomeen”, zegt Nele Mertens, expert sociale verkiezingen van Acerta Consult.

Elke onderneming met vijftig medewerkers of meer heeft een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk dat instaat voor het welzijnsbeleid. Meer dan 2,5 miljoen Belgen (68,6% van de werknemers) kunnen volgend jaar een CPBW kiezen, berekende Acerta op basis van de meest recente data van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.

Daarnaast kunnen zo’n 2,3 miljoen of 61,2 procent van de werknemers kiezen voor een ondernemingsraad. Een ondernemingsraad, en de vernieuwing ervan, zijn verplicht in bedrijven met minimaal honderd medewerkers. De raad geeft werknemers zeggenschap in het algemene bestuur van de onderneming.

Het is niet omdat er sociale verkiezingen worden georganiseerd, dat er ook effectief een CPBW of een ondernemingsraad komt in die bedrijven. “Als er geen of onvoldoende kandidaten zijn, dan komt het Comité of de raad er niet. Gemiddeld wordt 25 procent van de sociale verkiezingen voor een CPBW stopgezet, voor een ondernemingsraad stopt ongeveer 20 procent van de verkiezingen voortijdig”, aldus Nele Mertens. Het aantal bedrijven die volgend jaar sociale verkiezingen organiseren, ligt dan ook laag. In 3,4 procent van de bedrijven wordt gekozen voor een CPBW en in 1,7 procent voor een ondernemingsraad, met grote verschillen tussen de sectoren.

Uitgebreide procedure

Bovendien vragen sociale verkiezingen van bedrijven wel wat werk. “Ook al is het nog een jaar tot de sociale verkiezingen, bedrijven beginnen er het best op tijd aan, want de hele verkiezingsprocedure die aan de eigenlijke verkiezingsdag voorafgaat, duurt 150 dagen”, waarschuwt Mertens. “Het is een uitgebreide procedure, die bovendien volgens een strikte wettelijke kalender en strenge regels moet worden doorlopen.”

Acerta wijst bedrijven er dan ook op dat bedrijven het best voor de zomer met de voorbereidingen beginnen om alles tegen mei 2024 rond te krijgen.