Vergeet excellente wijn, geweldige kunst of blitse herenhuizen. De echte rijken herken je aan hun tickets voor exclusieve evenementen.
Lange tijd kon je de rijkste mensen ter wereld herkennen aan hun bezittingen: een wijnkelder met een Château d’Yquem van 2010, een zeldzame Rolls-Royce, een herenhuis in hartje Manhattan. Tussen 2015 tot 2023 steeg de ‘luxegoederenindex’ van het vastgoedbedrijf Knight Frank met 70 procent. Maar sinds 2023 is de index met 6 procent gedaald. De prijs van exclusieve flessen bordeaux ging 20 procent lager. In de Verenigde Staten kosten privéjets en boten 6 procent minder. Volgens het vastgoedbedrijf Savills stijgen de prijzen van de beste eigendommen in wereldsteden nog nauwelijks.
De voor de hand liggende verklaring is dat de superrijken het moeilijk hebben, maar dat is moeilijk vol te houden. Volgens het tijdschrift Forbes zijn er wereldwijd meer dan 3.000 miljardairs, tegenover 2.800 vorig jaar. De rijkste 0,1 procent van de Amerikanen bezit 14 procent van de rijkdom van de huishoudens in het land, het hoogste percentage in decennia. De rijkste 3,3 procent heeft hun uitgaven sinds 2022 sterk verhoogd, ontdekte het onderzoeksbureau Moody’s Analytics.
De echte verklaring is dat de luxe-economie snel verandert. De Amerikaanse econoom Thorstein Veblen wist rond de vorige eeuwwisseling al dat luxe afhangt van schaarste en rivaliteit. Een product is niet alleen luxueus omdat het duur is, maar ook omdat het hebben ervan de kans verkleint dat de anderen het ook hebben. In de huidige economie is wat telt als schaars en rivaliserend, grondig veranderd.
Luxeartikelen zijn overal verkrijgbaar. Is de beste bordeaux echt zoveel beter dan een Chileense of Amerikaanse topwijn? Synthetische diamanten zijn meer niet van echt te onderscheiden. Op tweedehands marktplaatsen kan iedereen een Kiton-jasje bemachtigen. Het is allemaal niet schaars meer, en nog minder rivaliserend. En dus niet luxueus genoeg meer.
Wie in een toprestaurant eet, koopt ook de wetenschap dat er die paar uur niemand anders aan zijn tafel kan zitten.
90 procent duurder
De echte rijken kijken nu naar grotere en betere dingen, en in veel gevallen zijn dat diensten. The Economist stelde een index voor ultraluxueuze diensten samen: van een kaartje voor de Super Bowl tot eten in een driesterrenrestaurant. Volgens onze berekeningen is die index sinds 2019 met 90 procent gestegen, ook na 2023.
De vraag naar de beste huishoudhulpen is exemplarisch. Wie in Palm Beach, een chic deel van Florida, de huizen spic en span houdt, verdient gemakkelijk 150.000 dollar per jaar. De prijs van een kaartje voor de Super Bowl is twee keer zo hoog als een paar jaar geleden. De prijs van het menu bij Benu, een restaurant met drie Michelinsterren in San Francisco, is sinds 2015 met 78 procent gestegen. Wie er eet, koopt ook de wetenschap dat die paar uur niemand anders aan zijn tafel kan zitten.
De modeweken van New York en Parijs, de play-offs van de Amerikaanse basketbalcompetitie: het is extreem bevredigend te kunnen zeggen dat je erbij was. Het wordt uitkijken naar hoeveel een ticket voor de finale van de Wereldbeker voetbal van volgend jaar zal kosten. Dat is een groot deel van de aantrekkingskracht. Als je een van de weinige mensen kunt zijn die Jude Bellingham en Kylian Mbappé tegen elkaar zien spelen, waarom zou je dan nog moeite doen voor een fles Château d’Yquem?
