‘Leve de Belgische Spoorwegen’

Ex-spoorbaas Marc Descheemaecker en enkele politici pleiten voor de regionalisering van het spoor. “Maar er zijn nog te veel argumenten tegen een regionalisering van het spoor”, schrijft Roeland Byl, redacteur bij Trends.

Zoals bekend brak bij een vorige staking ex-spoorbaas Marc Descheemaecker openlijk een lans voor een opsplitsing van de NMBS. Minder bekend is dat ruim een decennium geleden Johan Vande Lanotte (sp.a) en Karel De Gucht (Open Vld) al pleitten voor een regionalisering van het spoor.

Vrijdag leek het erop dat iemand die Vlaamse Spoorwegmaatschappij boven de doopvont had gehouden. De NMBS liet naar aanleiding van de staking een Vlaams vervoerplan in werking treden. Daardoor keerde een aantal lijnen die normaal over de taalgrens rijden, terug voor ze hun eindbestemming hadden bereikt. Zo begon de trein Oostende-Eupen al in Leuven aan de terugreis en werd de lijn Antwerpen-Charleroi ingekort tot een verbinding Antwerpen-Brussel.

Is dat ook een vingeroefening voor de regionalisering van de spoorwegen? Volgens de persdienst van de NMBS gaat het enkel om een technische maatregel voor één dag. Dat is logisch, want er zijn nog te veel argumenten tegen een regionalisering van het spoor.

Om te beginnen is er het vraagstuk wat je juist regionaliseert: de infrastructuur, de exploitatie of allebei? Gaan we dan naar zes spoorbedrijven met elk een eigen agenda? De kans is groot dat dan de op Brussel gecentreerde infrastructuur problemen veroorzaakt. Reizigers die van Gent naar Leuven willen, dreigen te moeten overstappen in Brussel. Zal de infrastructuurbeheerder van het Brussels Gewest bovendien zijn machtspositie niet misbruiken om de infrastructuurvergoeding navenant op te trekken? Zullen meer treinstellen nodig zijn voor dezelfde frequentie?

Uiteraard is er voor elk obstakel een onderhandelbare oplossing. De kwestie is of een regionalisering het spoorverkeer efficiënter maakt. Wordt minder belastinggeld verspild als de taalgrens spoorlijnen doorknipt? En vooral: zal nog meer versnippering de taalgrensoverschrijdende mobiliteitsknoop verkleinen? Er zijn weinig valabele argumenten die daarop een positief antwoord geven. Het is voor de meeste waarnemers zonneklaar dat de bevoegdheidssplitsingen bij het spoor tot op heden weinig kwaliteitsverbetering brachten en veelal extra bureaucratie hebben veroorzaakt.