De Kamer heeft een wet aangenomen om de export van geneesmiddelen aan banden te leggen. Zo moet de Belgische patiënt prioriteit krijgen bij het leveren van geneesmiddelen. Maar Leon Van Rompay, de oprichter van Docpharma, een specialist in generische geneesmiddelen, ziet weinig voordelen in de nieuwe wet.
Een wet die groothandelaars-verdelers van geneesmiddelen verplicht prioriteit te geven aan de Belgische patiënt, daar kan niemand toch iets tegen hebben?
LEON VAN ROMPAY. “Dat is juist. Maar de wet gaat veel verder. Vanaf nu mogen groothandelaars-verdelers enkel nog leveren aan ziekenhuizen en apotheken. De firma’s die geneesmiddelen willen uitvoeren, mogen dat in theorie nog. Alleen: zij worden normaal bevoorraad door de groothandelaars. De facto wordt op die manier de export van geneesmiddelen volledig drooggelegd.
“De enige mogelijkheid is de rechtstreekse levering van een farmaceutisch bedrijf. Maar in de praktijk gebeurt dat enkel als zo’n firma met overschotten zit. Klinkt goed? In werkelijkheid betekent het dat zelfs geneesmiddelen waar een overvloed van is op de Belgische markt, niet mogen worden uitgevoerd. Volgens mij vloekt dat met het vrije verkeer van goederen in de Europese Unie.”
Misschien is dat acceptabel om een tekort aan geneesmiddelen te vermijden?
VAN ROMPAY. “Dat tekort is overroepen. Groothandelaars hebben de Belgische apotheken en patiënten altijd eerst bediend. Vorig jaar waren er 420 verpakkingen die twee weken of langer onbeschikbaar waren op de Belgische markt. Let wel: het gaat om 420 verpakkingen, en niet om 420 verschillende geneesmiddelen. De helft zijn generische producten, waarvoor altijd voldoende alternatieven beschikbaar zijn. Een kwart van die 420 producten is enkel in het ziekenhuis te verkrijgen, en ook daar zijn alternatieven voor. Alles bij elkaar was maar voor 10 procent echt sprake van onbeschikbaarheid. En in slechts drie gevallen waren dat producten die ook worden uitgevoerd. Het tekort wijten aan de export is overdreven.”
Wat is dan het nut van de maatregel?
VAN ROMPAY. “De exportban maakt dat farmaconcerns hun winsten in Europa beter kunnen optimaliseren. Bovendien werkt de maatregel contraproductief. In Spanje zijn bijvoorbeeld vergelijkbare maatregelen genomen, maar de tekorten zijn er juist groter geworden. Niet zozeer de uitvoer, maar de fabricage ligt aan de basis van tekorten. De verklaring is economisch: de sector geeft voorrang aan geneesmiddelen die het meeste opleveren. En geef een fabrikant eens ongelijk? Dat is economische logica.
“In ons land vallen de tekorten mee. In Nederland is het probleem veel groter. Daar zijn reële tekorten, bij ons gaat het hoofdzakelijk om verpakkingen die niet voorradig zijn. Het zou veel makkelijker zijn aan de exporterende firma’s te vragen een aantal producten niet uit te voeren dan een complete exportban in te richten. Ik ben er zeker van dat ze aan zo’n voorstel voluit zouden meewerken.”
En wat nu?
VAN ROMPAY. “Ik vermoed dat exporteurs naar de Raad van State stappen. Anders kunnen ze binnenkort hun boeken wel sluiten. En het lijkt me dat ze niet kansloos zijn.”
