Kmo-subsidielijn FIT slibt dicht

Het Vlaamse overheidsagentschap Flanders Investment & Trade (FIT) heeft vorig jaar een extreem hoog aantal subsidieaanvragen gekregen. Het moest inderhaast op zoek naar extra middelen en werkt nu de achterstand weg.

Vlaamse kmo’s – in de praktijk vaak bedrijven met minder dan tien personeelsleden – kunnen bij het FIT maximaal vier keer per jaar subsidies aanvragen om buitenlandse markten te verkennen. Het overheidsagentschap heeft als taak Vlaamse bedrijven te helpen exportmarkten te verkennen en buitenlandse investeerders naar Vlaanderen te lokken. Naast marktkennis, acties en events en advies, vormen subsidies en financiering de vierde pijler van de dienstverlening van FIT.

Het gros van het subsidiegeld dat Vlaamse bedrijven krijgen gaat naar projecten in de Europese Unie. Onder meer start-ups maken er almaar meer gebruik van. Kmo’s gebruiken het geld voor prospectiereizen om contact te leggen met potentiële klanten, agenten en partners, om deel te nemen aan beurzen en soortgelijke evenementen, voor digitale marketinginstrumenten zoals een bedrijfsfilm of een anderstalige website of om prospectie- en verkoopkantoren te openen.

Dat laatste gebeurt vooral in Noord-Amerika en Azië, want volgens de EU-regelgeving mogen lidstaten zulke kantoren elders in de Europese Unie niet subsidiëren. Om de impact van de subsidies te meten, peilt FIT bij de gesteunde bedrijven naar verkoopcijfers of het aantal leads van potentiële klanten.

Tussen mei 2016 en mei 2017 is het aantal aanvragen fel gestegen, naar 5000 dossiers. Daarvoor werden op jaarbasis zo’n 3800 dossiers ingediend . “In de loop van 2015 heeft FIT op verzoek van de Vlaamse regering het subsidiesysteem onder de loep genomen. Dat leidde tot een vernieuwd subsidiebesluit in maart 2016”, zegt Yves Roekens, het hoofd van de cel subsidies bij FIT. “We hebben specifieke klemtonen gelegd: digitalisering , de subsidies laagdrempelig maken en die types in de markt zetten waarvoor de vraag uit het bedrijfsleven het grootste was.”

Om dat hervormde subsidiesysteem te promoten, trok FIT de baan op voor een reeks presentaties. “Daarmee hebben we nagenoeg duizend bedrijven bereikt”, zegt Roekens. “Die ‘reclame’ heeft tot een substantiële toestroom van het aantal aanvragen geleid, vooral van startende exporteurs en nieuwe klanten. Dat is, samen met de laagdrempeligheid, de grootste reden dat het systeem zo een succes was. Dat de instroom zo sterk zou stijgen, hadden we niet verwacht.”

Budget opgebruikt

Het gevolg was dat FIT zijn budget van 6,5 miljoen euro voor die subsidielijn al in augustus 2017 had opgebruikt. Het overheidsagentschap ontving een bijkomende subsidiedotatie van minister-president van de Vlaamse regering Geert Bourgeois (N-VA), die als Vlaamse minister van Buitenlands Beleid de voogdijminister is van FIT. “We hebben 2,5 miljoen euro extra gekregen en hebben ook intern budgetten verschoven, waardoor het budget voor 2017 werd opgetrokken tot 9,3 miljoen euro”, legt Yves Roekens uit.

“Dat is integraal toegekend aan de bedrijven die een aanvraag deden, maar zelfs dat verhoogde budget volstond niet om alle aanvragen te behandelen.” De openstaande aanvragen worden behandeld met het budget van 2018. Door de verhoogde instroom slaagt FIT er ook niet in zijn streefdoel van 60 kalenderdagen tussen de aanvraag en de toekenning te halen. “We zijn die achterstand nu aan het wegwerken.”

In 2018 kreeg FIT 7,1 miljoen euro voor de subsidielijn in kwestie. “We monitoren nu de instroom om snel op de bal te kunnen spelen. We zien een lichte daling, wellicht omdat het effect van de publiciteitscampagne grotendeels is uitgewerkt. Als blijkt dat ons budget niet volstaat voor het aantal aanvragen, moet FIT opnieuw actie ondernemen, hetzij in de vorm van extra dotatie, hetzij via ingrepen in het regelgevend kader”, zegt Roekens.

Tussen mei 2016 en mei 2017 is 77 procent van de aanvragen goedgekeurd. Gemiddeld krijgen kmo’s 3000 à 3500 euro per aanvraag. FIT zou de uitgekeerde bedragen licht kunnen verlagen, maar het is zeker niet de bedoeling de selectiecriteria strenger te maken. “We willen net dat dit systeem laagdrempelig is en blijft”, besluit Yves Roekens.