‘Kilometerheffing moet dringend worden bijgestuurd’

We staan met z’n allen stil. We staan de hele dag in de file, spitsuur of geen spitsuur. De files blijven uitbreiden. Op je werk geraken wordt almaar problematischer. Er is dringend actie nodig. Dat zegt Vlaams Parlementslid Dirk de Kort.

Donderdag evalueerden we in de commissie Mobiliteit en Openbare Werken in het Vlaams Parlement de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens sinds 1 april 2016. En die evaluatie maakt duidelijk dat we de ingeslagen weg moeten blijven volgen. Want het is eerlijker mensen te laten betalen voor het gebruik van de weg dan voor het bezit van een wagen. Alleen zo kun je verkeerssturend werken en krijg je minder files.

Maar de kilometerheffing zoals die vandaag bestaat, moet dringend bijgestuurd worden. In veel gemeenten is er sluipverkeer van vrachtwagens die de tolwegen willen vermijden en door dorpskernen rijden. Dat is niet de bedoeling, en dat moet opgelost worden door ook op die sluipwegen tol te vragen.

Daarnaast is de huidige kilometerheffing een domme heffing die geen onderscheid maakt tussen vrachtwagens die de wegen in de spits gebruiken op de drukste punten en vrachtwagens die ‘s nachts rijden. Een slimme kilometerheffing kan daar verandering in brengen met een variabel tarief.

Als we het mogelijk maken ‘s nachts te leveren door dan lagere tarieven te hanteren, kunnen we meer vrachtwagens verleiden uit de spits te komen. Om ervoor te zorgen dat die nachtelijke leveringen niet voor geluidsoverlast zorgen, kunnen we voortbouwen op het PIEK-proefproject van Colruyt en Delhaize uit 2012 waar ze werkten met stille en duurzame leveringen.

We roepen de minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) dan ook op om werk te maken van een studie naar de impact van een variabele, slimme kilometerheffing en van een proefproject rond goedkope stille nachtleveringen.

Personenwagens

Maar daar willen we niet stoppen, er is nog heel wat werk aan de winkel om naar een vlotte, slimme mobiliteit te gaan.

Wij willen de slimme kilometerheffing uitbreiden naar personenwagens. Zo betalen we op een eerlijkere manier voor mobiliteit: op basis van gebruik in plaats van bezit. De slimme kilometerheffing moet de belasting op inverkeerstelling (BIV) vervangen zodat mensen die buiten de spitsuren en -zones rijden uiteindelijk minder betalen.

Maar een slimme kilometerheffing voor personenwagens kan alleen goed werken als de randvoorwaarden goed zitten. We moeten daarom aandacht hebben voor het sociale en tewerkstellingsaspect. Er moeten voldoende alternatieven voorhanden zijn, waarbij mensen een keuze kunnen maken voor de wagen of voor het openbaar vervoer, de fiets, … Daarom is het belangrijk dat de opbrengsten van de kilometerheffing naar investeringen in infrastructuur en openbaar vervoer gaan.

We staan met z’n allen stil en daar moet verandering in komen. We moeten evolueren naar de mobiliteit van de toekomst, waar de slimme kilometerheffing ervoor zorgt dat we anders omgaan met de wagen. Mobility as a service, waarbij slimme apps de beste vervoersmiddelen voorstellen voor jouw traject, of dat de (deel)wagen, het openbaar vervoer of de (deel)fiets is. Je betaalt met één kaart voor de hele Benelux of zelfs via één app op je smartphone. We kijken dan naar het gebruik van de wagen in een breder aanbod van vervoersmodi, en hoeven er niet per se zelf één te hebben. Met de komst van de zelfrijdende wagen zal dat nog versterkt worden. De technologie staat – in tegenstelling tot ons – niet stil en we zullen die zelfrijdende wagen sneller dan verwacht in ons straatbeeld zien passeren.

En op korte termijn, hoor ik u denken? Hoe lossen we de files nu op? Wel, wij vragen aan de minister de sluipwegen die nu kreunen onder het vrachtverkeer toe te voegen aan de wegen waarop de kilometerheffing van toepassing is. We vragen een variabele, slimme kilometerheffing voor vrachtwagens waardoor vrachtwagens ‘s nachts kunnen rijden en (stil) beleveren zodat ze niet langer in de spits moeten rijden. En tot slot vragen we om de slimme kilometerheffing uit te breiden naar personenwagens. Alleen zo kunnen we echt verkeerssturend werken en ons klaarstomen voor de mobiliteit van de toekomst.