De terugval van de ontvangsten van het Vlaams Gewest als gevolg van de groenere verkeersbelasting wordt voorlopig volledig gecompenseerd door de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens in 2016. Vlaanderen haalt volgens de begroting voor 2024 in totaal 2,16 miljard euro uit mobiliteit.
Dat blijkt uit een analyse van het fiscaal beleid van de afgelopen legislaturen door de SERV, het overleg- en adviesorgaan van de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties, ter ondersteuning van de regeringsonderhandelingen.
Vergroening verkeersbelastingen
In de afgelopen drie legislaturen zijn de verkeersbelastingen in Vlaanderen in verschillende stappen vergroend. Dat moet een lagere CO2-uitstoot en elektrificatie stimuleren.
Daardoor zijn de inkomsten uit de jaarlijkse verkeersbelasting met bijna een kwart teruggelopen, van 0,26 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in 2009 tot 0,2 procent in de voor 2024 ingediende begroting. Tegelijk liepen de ontvangsten uit de belasting op inverkeerstelling met bijna een derde terug, van 0,06 tot 0,04 procent van het bbp.
“Gegeven de verwachte verdere elektrificatie van het Belgische wagenpark in de komende jaren zullen de ontvangsten uit de jaarlijkse verkeersbelasting en belasting op inverkeerstelling bij ongewijzigd beleid in verhouding tot het bbp aanzienlijk dalen”, merkt de SERV op. Het gaat dan vooral om de volledige belastingvrijstelling voor elektrische voertuigen.
Gecompenseerd door kilometerheffing
De terugval van de ontvangsten uit de verkeersbelastingen worden voorlopig wel volledig gecompenseerd door de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens in 2016.
“Deze ontvangsten zijn de afgelopen jaren sterk gestegen en zullen dat op basis van de huidige vooruitzichten blijven doen”, zegt de SERV. “De stijging is mede aangedreven door beleidsbeslissingen zoals de tariefhervorming in 2020 en de uitbreiding van het betolde wegennet in 2024, naast de groei van het aantal gereden kilometers en de jaarlijkse indexering.”
2,2 miljard euro uit mobiliteit
Vlaanderen haalt volgens de begroting voor 2024 in totaal 2,16 miljard euro (of 29,1 procent van de totale gewestbelasting) uit mobiliteit.
Per capita haalt Vlaanderen zo meer ontvangsten uit mobiliteitsbelastingen dan Brussel en Wallonië, door zowel meer ingeschreven voertuigen als meer gereden kilometers door vrachtwagens. Per inwoner gaat het in Vlaanderen om 199 euro. Dat is ook aanzienlijk hoger dan in Duitsland (114 euro) en Frankrijk (61 euro), maar een stuk lager dan in Nederland (431 euro).
Vlaanderen belast daarbij veel meer dan de buurlanden de recurrente lasten op het bezit of gebruik van een wagen (de jaarlijkse verkeersbelasting), terwijl met name in Nederland het gros van de lasten bij de inschrijving liggen.
Wat Frankrijk betreft, is nog belangrijk om op te merken dat wegentol niet als fiscale ontvangsten wordt beschouwd.
