De Leuvense onderzoeker Kevin Verstrepen is bij brouwers bekend om zijn onderzoek naar smaakaroma’s bij biergisten. Behalve dat hij de smaak van onze pintjes verbetert, werkt hij aan fundamenteel onderzoek in de microbiologie.
Iedere maand stellen we een wetenschapper voor wiens werk belangrijk kan worden voor de economie.
Waarom moet u die onderzoeker kennen?
De beste biergids over Belgische bieren is geschreven aan de KU Leuven. Professor Kevin Verstrepen (46) van het VIB-KU Leuven Centrum voor Microbiologie is een van de auteurs. Hij is enerzijds trots omdat de biergids een klassieke bierproeverij combineert met bevindingen van zijn wetenschappelijk onderzoek naar smaakaroma’s bij biergisten. Anderzijds frustreert het hem: “Met ons basisonderzoek waarbij gisten dienen als model voor complexe genetica, halen we in België nauwelijks het nieuws. De BBC en The New York Times pikken dat makkelijker op. Mensen stoppen me hier soms te gemakkelijk in het hoekje van de plezante wetenschapper.”
Waarover gaat zijn onderzoek?
Behalve met toegepast onderzoek voor bierproducenten en chocoladefabrikanten is Verstrepen ook bezig met fundamenteel onderzoek in de microbiologie. “Daar gebruiken we de nieuwste moleculaire technieken, terwijl we voor onze partners in de voedingsindustrie gisten verbeteren met een traditionele kruising.”
In het Leuvense labo staat een van de belangrijkste gistbanken van de wereld. Daar zitten niet enkel gisten van brouwerijen in. “De diversiteit is enorm”, legt Verstrepen uit. “We hebben bijvoorbeeld ook gisten kunnen verbeteren die belangrijk zijn voor de productie van bio-ethanol. Meer produceren met hetzelfde uitgangsmateriaal vertaalt zich in pure winst voor die bedrijven, en het is tegelijk goed nieuws voor het milieu.”
Sinds enkele jaren zet Verstrepen ook in op synthetische biologie. In die nieuwe tak in de biotechwereld worden stukken DNA gemaakt in een chemische fabriek, om ze vervolgens te integreren in cellen, zodat die nieuwe eigenschappen krijgen. Zo heeft Moderna met synthetische biologie zijn vaccin tegen covid-19 ontworpen en gemaakt. “Dat gaat sneller”, zegt Verstrepen. “Je geeft een DNA-sequentie in de computer in, terwijl je vroeger je DNA moest isoleren uit een organisme. Tien jaar geleden was synthetische biologie nog een blinde vlek in de biotechwereld. Ondertussen zijn de Verenigde Staten en China op de kar gesprongen. Wij hopen Vlaanderen nu mee op de kaart te zetten.”
We zijn achter de schermen druk bezig met twee start-ups
Is hij internationaal gerenommeerd?
Als student bio-ingenieur trok Verstrepen een jaar naar Zuid-Afrika. Daar raakte hij in de ban van het onderzoek naar genen in gist die zorgen voor de aroma-ontwikkeling. Na zijn doctoraat in Leuven trok hij voor een postdoc van twee jaar naar MIT in Boston. Daar ontdekte hij een mechanisme in gistcellen dat DNA snel doet evolueren. Het leverde hem een baan in Harvard op. In 2009 keerde hij in het kader van het Odysseus-programma van het FWO terug naar Leuven. Zijn Amerikaanse onderzoeksgroep nam hij mee. Het belang van zijn Amerikaanse jaren valt niet te onderschatten, maar Verstrepen benadrukt dat we het in Vlaanderen uitstekend doen. “En dat terwijl ons onderwijs voor studenten toegankelijker is en veel minder kost. Daar mogen we trots op zijn.”
Zijn er economische toepassingen?
Ongeveer de helft van de veertig mensen in Verstrepens labo werkt aan industriële projecten. De economische toepassingen zijn dan ook talrijk. “Dat is leuk”, zegt Verstrepen. “We kunnen naar een café gaan en bier drinken dat met onze gisten beter is geworden. Jammer genoeg krijgen we geen euro voor elk pintje. Verder maken we gisten voor de productie van eiwitten en vetten voor voeding, enzymen, geneesmiddelen en zelfs bioplastics.”
Onvermijdelijk komt er op een dag een spin-off uit het labo van Verstrepen. Een tiental octrooien, waarvan sommige licentie-inkomsten opleveren, zijn er al. “We zijn achter de schermen druk bezig met twee start-ups”, zegt Verstrepen. “Eentje staat al in de startblokken, maar ik kan daar nog niets over zeggen.”
Waar komt de inspiratie vandaan?
Sport vindt Verstrepen belangrijk om de stress weg te krijgen. “Ik heb vroeger gelopen, maar kreeg te veel kwetsuren, dus ben ik overgestapt op de fiets. En zoals elke Belg houd ik wel van bier, wijn en lekker eten.”
Daarnaast is hij blij dat internationale congressen opnieuw op gang komen. “Voor corona uitbrak, was mijn reisschema allicht te druk, maar het persoonlijk contact op een goed congres is als inspiratiebron toch moeilijk te evenaren”, weet Verstrepen. “En dat geldt nog meer voor de contacten met de medewerkers en de studenten in het laboratorium. Interactie met gemotiveerde en getalenteerde mensen is een voorrecht.”
En ook
Dementie. Tweetaligheid kan het verloop van dementie vertragen. Dat concluderen onderzoekers van de Russische HSE Universiteit en de Britse Northumbria University. De cognitieve veroudering van de hersenen varieert naargelang onze cognitieve reserve. Die bouwen we op door tijdens ons leven neurale netwerken in de hersenen te versterken. Het was al bewezen dat lichaamsbeweging, gezonde voeding, een opleiding en de sociaaleconomische status daarin een rol spelen. Ook een taal leren helpt dus.
Microscopisch hersenonderzoek. Wetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam hebben MRI-scans van hersenen gecombineerd met microscopisch onderzoek van hersenplakjes van overledenen, om met een grotere precisie een 3D-beeld te maken van de hersenen. Tot nu waren zulke details enkel mogelijk in 2D. Onderzoekers hopen nu stappen voorwaarts te zetten in het onderzoek naar hersenstimulatie.
Draadloze elektriciteit. Onderzoekers van het Naval Research Laboratory (NRL) hebben 1,6 kilowatt elektrisch vermogen over 1 kilometer afstand getransporteerd zonder elektriciteitskabel. Voor die doorbraak gebruikten ze een microgolfbundel op 10 gigahertz.
