“Als het MeToo-debacle iets heeft verduidelijkt, dan toch wel dat openheid de sleutel is”, zegt Julien De Wit, de voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Studenten, over de ophef over de veroordeling van een Leuvense hoogleraar voor verkrachting. “Louter achter de schermen kun je machtsmisbruik niet oplossen.”
De gerechtelijke veroordeling van een Leuvense hoogleraar voor verkrachting krijgt een staartje. Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) schort een subsidie aan de KU Leuven op. Ze vindt dat de universiteit duidelijkheid moest verschaffen waarom ze met een tuchtprocedure heeft gewacht tot na de gerechtelijke uitspraak. Intussen heeft de universiteit in een persbericht meer uitleg gegeven. Julien De Wit, de voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Studenten, vindt dat daarin echte excuses nog ontbreken.
Reageert het academische milieu te laks in zaken van machtsmisbruik?
JULIEN DE WIT. “De terughoudendheid was aanvankelijk toch groot in het hoger onderwijs. Het was beter geweest dat alle rectoren en instellingen in het hoger onderwijs meteen na de eerste meldingen van misbruik aan de VUB een open dialoog waren gestart. Er is te lang gedacht dat het probleem bij hen zo erg niet zou zijn. Daarom is een laagdrempelig extern meldpunt voor slachtoffers in het hoger onderwijs echt nodig. Als je praat met wie misbruik meldt, valt soms te horen dat ze twijfelen aan de intenties van hun hogeschool of universiteit. Ze zijn bang van een doofpotoperatie.”
Minister Ben Weyts (N-VA) kondigde voor de zomer al een extern meldpunt voor slachtoffers in het hoger onderwijs aan. Is Demirs beslissing om subsidies op te schorten een manier om schot in de zaak te brengen?
JULIEN DE WIT. “Dat is moeilijk te zeggen. Het is niet aan mij om te zeggen of een Vlaamse minister daarvoor subsidies moet opschorten. Dat moet ze zelf bepalen. Maar ik kan haar vraag om duidelijkheid zeker begrijpen. Je moet daarbij uiteraard altijd afwegen wat het slachtoffer wel en niet wil, maar te veel mensen vroegen in deze zaak om duidelijkheid. Die is er nu gekomen in een reactie van de universiteit.
“Het is jammer dat de KU Leuven zo lang onduidelijkheid liet bestaan. Het was veel beter geweest vanaf het begin open kaart te spelen. Dat werkt het best. Je kunt daarbij verontschuldigingen aanbieden, zelfs al zou het rectoraat geen schuld treffen. Zulke excuses lees ik niet in de persmededeling van de universiteit. Ik begrijp dat voorzichtig reageren belangrijk is, maar de communicatie in deze zaak kon toch wel beter.
“De komst van het externe meldpunt voor slachtoffers in het hoger onderwijs liep vertraging op. Daarom hebben we de jongste weken ook de ministers Weyts, Demir en Bart Somers (Open Vld) hierover gezien, om ons standpunt nog eens op een rij te zetten. Ze hebben ons verzekerd dat ze ermee bezig zijn en onze bekommernissen zullen meenemen. Als belangenorganisatie kunnen we alleen maar blijven aandringen. Ook aan de universiteiten en hogescholen beweegt er iets. We horen positieve signalen over de interne trajecten.”
Machtsmisbruik lijkt in academische milieus lijkt taaier dan in het bedrijfsleven. Hoe komt dat?
JULIEN DE WIT. “Universiteiten zijn microsamenlevingen. Wat in de maatschappij misloopt, gebeurt in het hoger onderwijs ook. Verkrachting blijft hopelijk de uitzondering. Schunnige opmerkingen en het neerhalen van studenten komen vaker voor. Echt overkoepelende cijfers hebben we daarover niet, het blijft een gissen naar een dark number. Ook al omdat er nog altijd een grote terughoudendheid is om machtsmisbruik te melden.
“Nu zijn instellingen in het hoger onderwijs te bang van transparantie. Ze vrezen dat mensen een ranking maken met de instellingen waar meldingen van intimidatie, machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag vaker voorkomen. Ze zien dat als een gevaar voor hun reputatie, terwijl veel meldingen er ook op kunnen duiden dat een onderwijsinstelling een open cultuur heeft waar niemand bang hoeft te zijn om misbruik aan te kaarten. Als het MeToo-debacle iets heeft verduidelijkt, dan toch wel dat openheid de sleutel is. Louter achter de schermen kun je machtsmisbruik niet oplossen.”
