Jerome Powell: de nieuwe machtigste man van de financiële wereld
Jerome Hayden Powell volgt Janet Yellen op als voorzitter van de Federal Reserve. Van de 64-jarige jurist wordt verwacht dat hij het Amerikaanse monetaire beleid voortzet, en dat hij de teugels van de financiële sector viert.
Na maanden van speculatie en mysterieuze tweets die er de spanning moesten inhouden, heeft de Amerikaanse president Donald Trump de knoop doorgehakt: ‘Jay’ Powell wordt de nieuwe voorzitter van de Federal Reserve (Fed), en daarmee de machtigste man in de financiële wereld.
Als de Senaat de benoeming goedkeurt, volgt hij in februari Janet Yellen op. Trump breekt zo met de traditie sinds de late jaren zeventig om de gouverneur van de centrale bank twee ambtstermijnen te laten uitdoen.
In de befaamde opdeling van de Amerikaanse centrale bankiers tussen haviken en duiven wordt Powell ergens in het midden geplaatst. Dat wil zeggen dat hij ongeveer evenveel belang hecht aan het onder controle houden van de inflatie (havik) als aan het stimuleren van de werkgelegenheid (duif).
Soepelere bankenregels
Algemeen wordt aangenomen dat Powell het monetaire beleid van de Verenigde Staten in grote lijnen zal voortzetten.
Hij is al sinds 2012 bestuurder bij de Fed en stemde al die tijd nooit tegen een beslissing van Janet Yellen.
Dat betekent dat hij voorstanders is van de geleidelijke verhoging van de beleidsrente en de al even geleidelijke afbouw van de balans, die door het stimuleringsbeleid van na de crisis maar liefst vervijfvoudigd is tot 4500 miljard dollar.
Trump deed de favorieten voor de functie in ware realityshowstijl een voor een op audiëntie komen in het Witte Huis. John Taylor, de belangrijkste tegenkandidaat van Powell, had een veel grotere breuk met het verleden betekend.
Taylor is het brein achter een naar hem vernoemde economische regel, die stelt dat de rente in de huidige context veel hoger zou moeten zijn.
Mogelijk staat Powell wel voor een andere aanpak van de financiële sector. Minder strenge regels voor Wall Street is een punt dat hoog op de agenda van het Witte Huis staat. De voormalige partner bij de durfkapitaalreus Carlile zou daarvoor te vinden zijn.
Yellen daarentegen was zinnens de teugels van de financiële sector strak aan te houden. Mogelijk heeft dat de 71-jarige econome haar herbenoeming gekost.
Zware taak
Powell staat een zware taak te wachten. De Amerikaanse economie doet het na negen jaar expansie nog altijd goed, maar de consensus onder economen is dat de opwaartse cyclus stilaan op zijn laatste benen loopt.
Het plaatje wordt nog bemoeilijkt door de hardnekkig lage inflatie, een mysterie waar economen geen sluitend antwoord op vinden. En alsof dat niet volstaat, worden op de markten elke dag opnieuw records gebroken. Powell moet met andere woorden ook beducht zijn voor zeepbellen.
Als bestuurder weet Powell ondertussen dat elke woord van de voorzitter van de Fed minutieus wordt gewikt en gewogen. Ook weinig bemoedigend is de wetenschap dat recessies en grote crashes op de markten in het verleden vaak zijn veroorzaakt door een beleidsvergissing van de Fed.
Het wordt dus op eieren lopen voor de alumnus van Georgetown University.
Geen econoom
Powell is geboren in Washington, en hij kent het politieke reilen en zeilen in de hoofdstad. In de jaren negentig bekleedde hij een hoge positie bij het ministerie van Financiën onder president George Bush senior.
Officieel is de Fed politiek onafhankelijk, maar enige vertrouwdheid met de machinaties van de macht is in het verleden al vaker een troef gebleken voor de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank.
Ook de afgelopen jaren kreeg de instelling vaak de wind van voren. Donald Trump haalde tijdens zijn campagne bijvoorbeeld nog scherp uit naar het soepele monetaire beleid.
Opvallend is dat Powell de eerste niet-econoom aan het hoofd van de Fed wordt sinds G. William Miller eind jaren zeventig. Daar hadden waarnemers enige kritiek op.
Als voormalige durfkapitalist en financier kent Powell ongetwijfeld veel van de financiële markten. De vraag is of de voorzitter van de Fed geen diep inzicht moet hebben in belangrijke economische discussies, zoals waarom de inflatie zo laag is, welk rentepeil de economie in evenwicht houdt, en de vraag of we voor een lange periode van lage groei staan.
Maar in het verleden is al gebleken dat economen niet garant staan voor een geslaagd geldbeleid. Arthur Burns bijvoorbeeld was een klassiek geschoold econoom, maar hij wordt algemeen beschouwd als een van de slechtste Fed-voorzitters uit de geschiedenis, omdat hij de inflatie in de jaren zeventig uit de hand liet lopen.
Trump en de Fed
Powell is niet de enige die de komende jaren gaat bepalen welke richting het Amerikaanse monetaire beleid uitgaat, en hoe de wereldeconomie het bijgevolg doet.
Na het plotse vertrek van Stanley Fischer is ook de positie van vicegouverneur vrij. Daarnaast zijn er nog twee zitjes vacant in het zevenkoppige bestuur. Op het derde vrije zitje – de positie van de belangrijkste toezichthouder op de financiële sector – liet Trump onlangs Randal Quarles plaatsnemen.
Quarles wordt gezien als voorstander van minder strikte regels voor de banken. Hij is dan ook een goed voorbeeld van hoe Trump de Fed op korte tijd naar zijn hand zal kunnen zetten.
Over welke richting de president uit wil met de Fed, bestaat veel twijfel. De keuze voor Powell toont alvast dat hij geen grote wijziging wil en niet uit is op een snelle verstrakking van het beleid, zoals sommige van kandidaten voor de toppositie bij de Fed voorstonden.
Nochtans had Trump tijdens zijn campagne veel kritiek op het lagerentebeleid van de Fed. Algemeen wordt aangenomen dat Trump als vastgoedinvesteerder best wel een voorstander is van lage rentes.
Bovendien plant hij de komende jaren miljarden te investeren in de Amerikaanse economie. Een veel hogere rente past niet in dat plaatje.