Formateur De Wever heeft regeerakkoord beet: ‘Hopelijk is dit geen regering die gemaakt is om te vallen’

Formateur Bart De Wever heeft eindelijk een regeerakkoord op zak. Trends-hoofdredacteur Stijn Fockedey blikt alvast vooruit op het beleid van de langverwachte federale regering.

Oef, we hebben weer een federale regering. De manier waarop – met veel slecht theater – heeft wel een bittere nasmaak. En de komende dagen gaan we misschien iets te veel onaangename verrassingen opmerken in het regeerakkoord: onrealistische terugverdieneffecten, te veel nieuwe belastingen, juridisch wankele maatregelen en teruggeschroefde ambities over structurele hervormingen. Het gebrek aan consensus en vertrouwen binnen de Arizona-coalitie heeft formateur Bart De Wever de tering naar de nering doen zetten.

Maar we moeten ook durven uitzoomen. Een poging om de federale begroting te saneren, een beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, de pensioenen opnieuw iets meer betaalbaar maken. Bij de verkiezingen in juni 2024 hadden we hiervoor getekend. Toen leek België af te stevenen op een lange periode van onbestuurbaarheid, maar de kiezer schudde de kaarten onverwacht gunstig. Zowel in Vlaanderen als Wallonië ontstonden er twee politieke assen die daadkrachtige regeringen op zowat alle niveaus mogelijk maakten, behalve in Brussel.

Tactische val

Het meest onheilspellende gerucht dat al maanden circuleert is dat de Arizona-coalitie de rit niet kan uitzitten. Dat er te veel wantrouwen is, dat er coalitiepartners zijn die zelf premier willen worden, en dat er bijgevolg gezocht zal worden naar een goed excuus om de regering binnen enkele jaren te laten vallen. In de hoop te kunnen profiteren van het positieve effect van een aantal snelle hervormingen en een betere conjunctuur, om zelf of met de eigen partij een beter resultaat te kunnen behalen. Een andere argument voor een tactische val van de federale regering is dat er zo geen samenvallende verkiezingen zijn in 2029, en de Vlaamse regering op die manier beter tot haar recht komt.

Dergelijke politieke fantasieën zijn verschrikkelijk naïef. Eerst de argumenten die het eigenbelang van de politici raken. De Franse president Macron stortte met vervroegde verkiezingen Frankrijk in een diepe politieke crisis en veegde zijn eigen beweging volledig van de kaart. De Nederlandse premier Mark Rutte liet in 2021 zijn regering tactisch vallen om aan de macht te kunnen blijven, maar dat maakte de Nederlandse politiek alleen maar instabieler en de VVD kreeg daarvoor later de rekening gepresenteerd.

Ook in België is de stekker uit een regering trekken politiek riskant. Officieel viel de regering-Michel in 2018 over het Marrakesh-pact, maar het was in essentie een wilde gok van de N-VA die verkeerd uitdraaide. De N-VA leed toen een zware nederlaag, de zwaarste voor een Vlaamse regeringspartij in de voorbije vijftig jaar. Bovendien moest de N-VA lijdzaam toezien hoe de partij tijdens de coronacrisis quasi volledig buitenspel stond en vanuit de Vlaamse regering de crisis moest ondergaan.

Onzekere tijden

De partijen van de Arizona-coalitie zijn tot elkaar veroordeeld. Partijpolitieke spelletjes zullen botsen met de realiteit. Het is helemaal niet zeker dat de conjunctuur aantrekt, waarvan de coalitiepartners dan versneld zouden kunnen profiteren. De EU kan niet zoals president Donald Trump de groei aanzwengelen, daarvoor is er te veel verdeeldheid. Het wordt aanmodderen. Bovendien is er de inflatie.

De Amerikaanse president Trump is dit weekend aan zijn handelsoorlog begonnen door hogere tarieven aan te kondigen tegen Mexico, Canada en China. De effecten daarvan gaan we nog jaren voelen. Misschien komt er nog dit jaar een wapenstilstand tussen Oekraïne en Rusland, maar ook dan zal de energiecrisis niet gaan liggen. Er zal gewoonweg geen goed moment komen om de regering te laten te vallen. We gaan ons de komende jaren geen regering in lopende zaken kunnen permitteren. Deze tijden zijn te onzeker en er ligt te veel werk op de plank. Onze ondernemers, bedrijven en de 11 miljoen inwoners van dit land hebben recht op goed bestuur. En dat tot 2029.