‘Hogere dividenden en een beursgang bij Belfius: blijkbaar is men Dexia al vergeten’

‘In het debat over de toekomst van Belfius houdt de overheid onvoldoende rekening met de maatschappelijke kosten van hoge winsten en de beursgang.’ Dat zegt Frank Vanaerschot, woordvoerder van het platform ‘Belfius is van ons’.

De regering zet druk op Belfius om zo veel mogelijk dividenden uit de staatsbank Belfius te halen. Daarmee worden de gezondheid en de stabiliteit van de bank verwaarloosd en ingeruild voor snel gewin. Die roekeloze houding legt ook de recente geschiedenis naast zich neer. Nog geen tien jaar geleden resulteerde het algemene nastreven van woekerrendementen tot de grootste financiële crisis in een eeuw tijd.

Die onwenselijke eisen van de regering leggen ook meteen de pijnpunten van haar toekomstvisie voor de bank bloot. De regering wil de bank volgend jaar naar de beurs brengen. Daardoor zal de druk op de winstgevendheid van de bank nog toenemen en komt in het ergste geval de stabiliteit van de instelling in het gedrang.

Ondertussen gaat de beursgang alvast ten koste van het personeel. Dirk Coeckelbergh, die decennia ervaring heeft in de bankenwereld, en dokter Luc Swinnen, die bedrijven adviseert over stress op het werk, schreven een boek over burn-outs. Daarin kwamen ze tot de vaststelling dat de beursgang van een bedrijf in een maand tijd de stress van de meeste medewerkers met 15 à 25 procent verhoogt. In een interview op Kanaal Z waarschuwden ze dit voorjaar voor de gevolgen van de beursgang van Belfius.

Op een minder zichtbare manier gaan woekerwinsten ook ten koste van de maatschappelijk belangrijke, maar niet zo winstgevende activiteiten waarin Belfius gespecialiseerd is, zoals de financiering van de publieke sector. Denk in de eerste plaats aan lokale overheden, ziekenhuizen en rusthuizen.

Voor een samenleving is het belangrijker de werking van die instellingen of voorzieningen te garanderen dan winst te boeken met woekerdividenden en de privatisering. Kortom, de negatieve gevolgen van de beursgang zullen de kosten voor de overheid en de maatschappij hoger doen oplopen dan de inkomsten op korte termijn.

Hogere dividenden bij Belfius betekenen meer inkomsten voor de regering, die zo de indruk wil wekken dat ze de begroting, die ze voor het overige systematisch stiefmoederlijk behandelt, met de toverstaf kan stutten. De verkoop van een deel van de bank zou volgens de meest gunstige schatting 2,8 miljard euro opbrengen.

Dat lijkt erg veel geld, maar het zou de overheidsschuld slechts met een fractie verminderen. Laten we ook niet vergeten dat de staatsschuld voor een deel het gevolg is van de bankreddingen zelf. Bovendien moeten we de zaken in perspectief plaatsen. De kredietportefeuille van Belfius aan de publieke sector is meer dan tien keer zo groot: 30 miljard euro. Of je die portefeuille beheert om zo veel mogelijk winst te maken of in het belang van de publieke dienstverlening, maakt een wereld van verschil.

Stel je voor dat het winstdoel van de bank getemperd wordt. Dan kun je als bank ruimte maken om gemeenten en de nu al steeds minder betaalbare rusthuizen tegen gunstige voorwaarden te financieren. Nét omdat we een hoge overheidsschuld hebben, is dat helemaal geen overbodige luxe. Als het minder kost om te lenen voor een gemeente, zal een lening ook minder wegen op haar schulden, die ook deel uitmaakt van de totale overheidsschuld.

Lagere financieringskosten zouden ook een impact hebben op de kwaliteit van de diensten die gemeenten haar inwoners kan bieden, doordat ze meer ruimte heeft om te investeren in publieke infrastructuur. Ook de factuur die wij voor het rusthuis voorgeschoteld krijgen, is niet los te koppelen van de voorwaarden waaraan rusthuizen zich kunnen financieren.

De overheid bekleedt als (voorlopig) enige aandeelhouder van de bank een unieke positie. Zij kan beslissen voor de lange termijn te kiezen en vrede te nemen met een gematigde winst. Bovendien zou ze Belfius ook meer kunnen inzetten om gericht te investeren in de transitie naar een klimaatvriendelijke infrastructuur en economie. Als de bank naar de beurs wordt gebracht, geven we die troeven uit handen.

De beursgang van Belfius wordt begeleid door grote Amerikaanse investeringsbanken. De nieuwe aandeelhouders die zij zullen aanbrengen, zijn niet bekommerd om onze gemeenten of de kwaliteit van onze rusthuizen. Ze willen elk jaar opnieuw dubbele winstcijfers zien. En de regering lijkt die toekomstige investeerders nu al een voorsmaakje te willen geven.

In het debat over de toekomst van Belfius houdt de overheid onvoldoende rekening met de maatschappelijke kosten van hoge winsten en de beursgang. Laten we niet vergeten hoe de vorige periode van woekerdividenden eindigde. Alle beursgenoteerde grootbanken die ons land rijk is, moesten met belastinggeld gered worden. Bij Dexia was het zo erg dat de Belgische tak nationaliseren de enige optie was.