Het zoveelste bewijs: we zijn platbelast

Zelfs als je een peiling organiseert die niks met onze ‘wereldtitel fiscale druk’ te maken heeft, duikt de olifant in de kamer op. De Belg is helemaal platbelast. Dat zegt hij in de mobiliteitsenquête van Trends, afgenomen bij een representatief staal van de actieve bevolking. Slecht nieuws is dat, omdat slimme fiscaliteit kan helpen positieve gedragswijzigingen te stimuleren.

Toen de files na corona opnieuw aanzwollen, besloten wij heel concreet te peilen naar de mobiliteit van werknemers en het beleid dat hun werkgever ontwikkelt. Hoe ver woont u van uw werk? Hoe vaak staat u in de file? Wat moet er gebeuren om de files weg te werken? Het resultaat geeft een interessant beeld van onze mobiliteit en de mogelijkheden die een slim beleid kunnen bieden. Eén voorbeeld: een meerderheid van de actieve bevolking zegt op minder dan 20 kilometer van het werk te wonen. Dat is een afstand die perfect behapbaar is met de fiets, al dan niet elektrisch. Als tegelijkertijd slecht 18 procent zegt regelmatig de fiets te gebruiken voor het woon-werkverkeer, dan liggen daar kansen. De resultaten van onze enquête zitten vol met dit soort vaststellingen.

Maar allemaal worden ze weggeblazen door één antwoord. Twee op de drie Belgen – of ze zich nu elke dag vastrijden of niet – zijn tegen rekeningrijden. Slechts een kleine minderheid vindt het instrument zélf verkeerd. De meerderheid van de tegenstanders zegt “we worden al genoeg belast”. Dat zijn mensen die niet geloven in een overheid die de fiscaliteit op een faire manier inzet om een noodzakelijke gedragswijziging te bekomen. Wie ooit een basiscursus economie kreeg, weet hoe dat komt. De Laffer-curve. Het punt waarop de belastingdruk te hoog en contraproductief wordt. De gemiddelde actieve Belg vindt duidelijk dat we voorbij dat punt zitten.

Waarom is dat slecht nieuws? Omdat een faire fiscaliteit een uitstekend beleidsinstrument kan zijn. Zowat alle verkeersexperts zeggen dat rekeningrijden er ooit moet komen. Meer openbaar vervoer, meer fietsvergoedingen, auto’s minder subsidiëren,… Dat klinkt allemaal mooi, maar een rechtstreekse prikkel om de auto vaker thuis te laten, is beter. Alleen bewijzen we andermaal dat er geen draagvlak voor bestaat, zoals Bart De Wever ooit zei toen hij de N-VA terugtrok uit de discussie. Dat gebrek aan draagvlak heeft echter minder met mobiliteit te maken dan met angst voor de fiscale inhaligheid van een altijd hongerige overheid. Dat is funest voor alle maatschappelijke problemen die baat zouden hebben bij een gerichte fiscaliteit. Denk aan een gezonder eetpatroon, energiebewust leven en wonen, en vooral de arbeidsmarkt. Niks kan de tewerkstellingsgraad meer optrekken dan een slimme fiscaliteit die het inkomensverschil tussen werken en thuis blijven, fors vergroot. We lopen uitstekende beleidskansen mis en daar moet dit land zich dringend over bezinnen.

Tot slot nog dit. Deze enquête is de start van een bijzonder interessant drieluik. Volgende week ondervragen we dezelfde duizend actieve Belgen over hun mentaal welzijn op het werk. Of ze hun werk graag doen, of ze zich goed in hun vel voelen, en hoe hun bedrijf daar al dan niet op inspeelt. De week nadien zoomen we in op duurzaamheid. Zetten de werkgevers stappen vooruit om future-proof te worden? Weten de werknemers daar voldoende over? Dat drieluik vormt de aanloop naar de allereerste uitreiking van de Trends Impact Awards op 30 november. Dan bekronen we bedrijven die werkelijk een positieve impact hebben op onze leefomgeving en/of de maatschappij. De Trends Impact Awards focussen sterk op de thema’s van deze driedelige enquête. Er zit veel in om samen eens goed over na te denken. Omdat alles nu eenmaal altijd beter kan.