‘Het verhaal achter de schietoefening in Brecht is dodelijk voor het leger’

‘Defensie heeft behoefte aan een nieuw verhaal. Een maatschappelijk doel, waar jonge mensen warm van worden’, zegt Trends-hoofdredacteur Wim Verhoeven.

“Werken bij het leger is geen job, het is een missie.” Zo staat het te lezen op de website met vacatures bij onze strijdmacht. Helaas hebben ‘onze jongens’ hun geloofwaardigheid als werkgever vorig weekend vakkundig aan flarden geschoten. Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) wil in deze legislatuur tienduizend mensen aanwerven. Vergeet dat maar. Welke waardevolle profielen willen werken in deze uitgewoonde tent?

Je zal maar de rekruteringscampagnes van het Belgische leger moeten uitwerken. Vertel maar eens aan jonge mensen hoe fijn het is om bij de strijdmacht te werken. Uitdagende baan, uitstekende opleiding, groeikansen. Het verhaal achter de schietoefening in Brecht, waarbij 750 hectare heidegebied in vlammen opging, is dodelijk. De brandweerwagen was niet inzetbaar en zowat iedereen die hem goed kan bedienen, is met pensioen. De waterzakken van de blushelikopter waren onbruikbaar en zijn nooit vervangen wegens geen geld. Het leger is blijkbaar niet meer in staat een schietoefening tot een goed einde te brengen. Daar kan zelfs een tv-reeks van Tom Waes over onze elitetroepen niet tegenop.

Al jaren zoekt Defensie koortsachtig personeel. Op de website kun je dertig pagina’s ver doorklikken tussen de vacatures. Uiteraard zitten daar banen in de vuurlinie tussen. Maar men zoekt ook koks, onderhoudstechnici, artsen, ingenieurs en verpleegkundigen. De reden is bekend. Het legerpersoneel is relatief oud. Het aantal militairen daalt al jaren en nadert stilaan een kritisch minimum. Er zijn ook nieuwe vaardigheden nodig: milieucoördinatoren, cybersecurity-experts en ICT-specialisten. Daarvoor heb je hooggekwalificeerde jonge mensen nodig. Helaas kampt het leger met veel handicaps. De loonschalen zijn in geen jaren verhoogd. Er zijn verhalen over een matig werkklimaat, zeker voor de vrouwen. 40 procent van de rekruten is binnen de drie jaar alweer weg. Een dure grap.

Defensie is een beetje zoals het gevangeniswezen. Niemand wint verkiezingen met meer geld voor het leger. Toch is het vijf voor twaalf. President Joe Biden verwoordt het misschien een beetje zachter dan zijn voorganger, maar de Amerikanen hebben het gehad met de Europese en Belgische militaire lankmoedigheid. De geopolitieke situatie wordt onstabieler. Zachte diplomatie alleen zal niet volstaan om onze plaats op het wereldtoneel te vrijwaren. Onderschat de gevolgen van de brexit ook niet. Ook België zal een stuk van de job moeten overnemen. Bovendien hebben we het leger de jongste jaren een paar keer hard nodig gehad tijdens binnenlandse crisissituaties. Na de aanslagen van 22 maart 2016 verschenen militairen in het straatbeeld. Blij werden we daar niet van, maar een geruststelling was het wel. Denk ook aan de inzet van gezondheidspersoneel in de rusthuizen, en de rol van het Militair Hospitaal in de coronacrisis.

Wie gelooft dat we een efficiënte, slanke maar professionele strijdmacht nodig hebben, moet kleur bekennen. De politiek zal niet alleen naar dure investeringen, maar ook naar de dagelijkse werkingsmiddelen moeten kijken. Een betere bedrijfscultuur en een efficiënte bedrijfsvoering moeten van het leger zelf komen. Er is behoefte aan een nieuw verhaal. Een maatschappelijk doel, waar jonge mensen warm van worden. Een scherp profiel als werkgever. Acht jaar leger op je cv zou een visitekaartje moeten zijn. Jonge mensen met een kwetsbaar profiel zouden er werkervaring en ruggengraat kunnen vinden. Daar heeft de hele samenleving iets aan. Heeft het leger voldoende peoplemanagement en modern leiderschap in huis? Kan het de bocht naar de millennials maken?

Brecht zal Defenise moeten doorslikken. Het goede nieuws is dat heidegebied nogal makkelijk herstelt van een oppervlakkige brand. Wellicht heeft het leger meer tijd nodig om te bekomen van deze Belgenmop.