‘Het niet-binaire denken over genderidentiteit is ook in België wat zichtbaarder geworden’

In de Verenigde Staten heeft het debatover genderidentiteit al meer zichtbare impact, ook op hoe mensen zichzelf voorstellen.

‘Vice President-Elect of the United States. Senator, Wife, Momala, Auntie. Fighting for the people. She/her.’ Zo omschrijft Kamala Harris zichzelf op Twitter. ‘Momala’ is het koosnaampje dat haar stiefkinderen ooit voor haar bedachten. Maar wat betekent ‘She/her’?

Het gebruik is de jongste jaren ingang beginnen te vinden in de Verenigde Staten, eerst in LGBTQ-kringen, nadien bij een ruimer publiek van progressieve jongeren. Ze vermelden in hun bio op sociale media of in hun contactgegevens onder aan een e-mail twee of drie voornaamwoorden, zoals ‘she/her’, ‘he/him/his’, of ‘they/them’.

Genderidentiteit, daar gaat het om. Aan universiteiten – althans de progressieve faculteiten – is het meer en meer gebruikelijk dat studenten in een groepsdiscussie zich introduceren met hun naam én hun gewenste aanspreekvorm. Als volgt: ‘My name is Jane Doe, my pronouns are he/him/his.’ Daarmee geeft die persoon (vrouwelijk qua biologisch geslacht bij de geboorte) aan zichzelf als mannelijk te zien (qua genderidentiteit), en ook zo te willen worden aangesproken.

Net zo goed kan John Davis de voornaamwoorden ‘she/her/hers’ hanteren. Of ‘they/them/theirs’ – niet als meervoud, maar als nieuwsoortige enkelvoudsvorm – om te ontkomen aan of zich af te zetten tegen de traditionele binaire man-vrouwopdeling. Bepalend is hoe de persoon zichzelf voelt of identificeert, niet het biologische geslacht van bij de geboorte. De discussie over genderneutrale taal en het gebruik van de voornaamwoorden is in die mate doorgedrongen in de Amerikaanse samenleving dat de woordenboekenuitgever Merriam-Webster het woord ‘ they’, als enkelvoudig voornaamwoord, uitriep tot Woord van het Jaar 2019.

Dat alles kunt u maar beter weten, wanneer een klant of een leverancier uit de Verenigde Staten zich bij u zou introduceren mét de voornaamwoorden erbij. Het niet-binaire denken over genderidentiteit is vorige week ook in België wat zichtbaarder geworden, nu de federale regering overweegt op identiteitskaarten de traditionele M/V-keuze te verruimen tot M, V, of X, met de X voor mensen die zich niet als man of vrouw wensen te identificeren.

In de Verenigde Staten heeft het debat over genderidentiteit al meer zichtbare impact, ook op hoe mensen zichzelf voorstellen. Niet bij de meerderheid van de Amerikanen, en al helemaal niet aan conservatieve zijde, wel bij een groeiende minderheid. Wie de gewenste aanspreekvorm uitdrukt, geeft aan een voorstander te zijn van een samenleving die inclusief wil zijn voor al wie zich niet goed voelt in de traditionele binaire opdeling.

Dat Kamala Harris van inclusiviteit een punt maakt, is niet verbazend, gelet op haar achtergrond als dochter van een Jamaicaanse vader en een Indiase moeder, allebei immigranten in de Verenigde Staten. Ze heeft in haar carrière meerdere keren vooroordelen en glazen plafonds doorbroken. Ze was de eerste zwarte vrouw die het tot district attorney van San Francisco schopte en de eerste zwarte die attorney general van Californië werd. Ze is nu de eerste vrouw, de eerste zwarte en de eerste Aziatisch-Amerikaanse die vicepresident van de Verenigde Staten zal worden. En wie weet, is zij wel degene die in 2024 voorgoed de discussie over de zogenaamde onverkiesbaarheid van vrouwen voor het presidentschap doet verstommen.

Maar we willen niet voorbarig zijn. Haar parcours is al indrukwekkend genoeg. En vooral: het geeft hoop en reden tot dromen aan jongeren van gelijk welke afkomst, ras, geloof, geslacht, gender of geaardheid.