‘Het is van moeten: de totale reset na Vivaldi’

Als alles goed gaat – nee, correctie: als alles slecht gaat, mogen we pas in 2024 naar de kiezer om de Vlaamse en de federale kaarten opnieuw te schudden. Wordt in dit land nog iemand blij van de gedachte dat deze federale regering nog anderhalf jaar zou kunnen doorgaan?

Geen ernstig pensioenakkoord. Geen arbeidsdeal die meer mensen aan het werk zal krijgen. Geen garantie op stroom vanaf 2025. Nog altijd geen deal, maar wel ruzie met Engie. Geen loonakkoord. Want, laat ons eerlijk zijn, ‘Beste bedrijven, indien u dat wenst, mag u uw medewerkers een cheque geven boven op de automatische loonindexering’ is géén akkoord. Geen begin van begrotingsdiscipline. Alleen een nieuwe staatssecretaris. Geen fiscale hervorming. Alleen al deze week kun je drie keer ‘geen’ aan dat lijstje toevoegen. Geen rechtszekerheid voor tienduizenden mensen die (deels) in auteursrechten worden betaald. Geen oplossing voor een toenemende stroom asielzoekers. Geen standpunt over ons koloniale verleden.

Het is bon ton geworden om naar premier Alexander De Croo te wijzen en zijn werkmethode of leiderschapskwaliteiten ter discussie te stellen. Dat is veel te gemakkelijk. Noem één politicus die uit deze bonte Vivaldicoalitie van tegengestelde belangen en paniekende centrumpartijen een slagvaardig beleid zou kunnen puren.

Als we eerlijk zijn, weet niemand nog goed hoe het verder moet. Herverkavelen? Confederalisme, of juist niet? Het schip is al vijftien jaar op drift, en die lange periode van beleidsarmoede laat zich op alle gebieden voelen. We leven in een van de zwaarst belaste landen ter wereld, met het grootste begrotingstekort en een van de grootste schuldenbergen van de eurozone. Ondertussen krijgt de overheid het steeds moeilijker om haar kerntaken behoorlijk uit te voeren. Deze week landden de jaarlijkse aanbevelingen van de economen van het Internationaal Monetair Fonds. Er was niks bij dat ons verbaasde. Alleen maatregelen van het gezond verstand, maar in deze context totaal onuitvoerbaar. Extremistische partijen hebben aan beide kanten van de taalgrens de wind in de zeilen en mogelijk maken ze de knoop straks nog ingewikkelder. Het land is moe.

Een klein beetje hoop put ik uit het interview met Conner Rousseau in Trends deze week. Wij interviewen zelden politici. Wij focussen graag op de mensen die voor welvaart en werkgelegenheid zorgen: onze ondernemers. U vindt er een hele reeks in ons jaarlijkse interviewnummer, dat nu in de krantenwinkel ligt. Maar we kiezen elk jaar één politicus die een verschil kan maken. Natuurlijk pleit Rousseau voor een aantal rode heilige huisjes, zoals een vermogenskadaster. Maar hij lijkt ook te beseffen dat het zo niet verder kan. Hij pleit voor hervormingen, bijvoorbeeld in de pensioenen. Alleen verandert de toon van het gesprek, als we hem vragen of zijn Franstalige collega Paul Magnette op dezelfde lijn te krijgen valt. Hopelijk raakt na de volgende federale verkiezingen niet alles hopeloos versplinterd, en blijven een paar voldoende sterke fracties over. Aan alles voel je dat het herwonnen zelfvertrouwen van de Vlaamse socialisten de kiem van een doorstart zou kunnen inhouden.

Misschien strandt het schip in 2023. Misschien zitten we de hele rit uit. Er moet enorm veel gepraat worden achter de schermen. Over economisch beleid én over daadkrachtige instellingen. Ook in andere landen moet af en toe op de resetknop worden gedrukt. De Duitsers hebben dat kort na de eeuwwisseling gedaan en zijn er misschien ook opnieuw aan toe. In de Belgische politieke geschiedenis is zo’n reset een paar keer gelukt. Vandaag is het van moeten. Het besef groeit. Nu de politieke moed nog.