‘Het is tijd voor een geïntegreerde aanpak in de Belgische gezondheidszorg’

Dat zegt Mario Huyghe, CEO Philips België & Luxemburg

De Belgische gezondheidszorg staat onder druk. Vorig jaar rapporteerde een op de drie ziekenhuizen rode cijfers. Patiënten zijn mondiger dan ooit. Ze gaan bewuster om met hun gezondheid, en willen duidelijkheid over de behandeling van hun ziekte en de impact ervan op hun levenskwaliteit. Het verbaast niet dat recent onderzoek heeft uitgewezen dat 93 procent van de verpleegkundigen vindt dat patiënten veeleisender zijn geworden. Het is tijd om ons gezondheidsmodel grondig te herdenken.

Laat ons eerst en vooral afstappen van gezondheid als statisch gegeven, gezondheid als tegenpool van ziekte of logisch gevolg van diagnose en behandeling in het ziekenhuis. We evolueren naar gezondheid als een continuüm, waarop een gezonde levensstijl, preventie en thuiszorg een even prominente plaats innemen als diagnose en behandeling. Die mindset brengt twee niet te versmaden voordelen mee: een efficiëntere én meer patiëntgerichte gezondheidszorg.

Toename chronische ziektes vereist nieuwe aanpak

Het aantal chronische ziektes vestigt jaar na jaar nieuwe records. Alleen al hartaandoeningen, kanker, diabetes en ademhalingsproblemen zijn wereldwijd verantwoordelijk voor 31 miljoen patiënten per jaar.

Het grootste deel van de zorg voor die patiënten vindt vandaag plaats in het ziekenhuis, terwijl patiënten met het nodige zelfmanagement thuis zorgactiviteiten kunnen overnemen. Dat is een stuk kostenefficiënter. Zorg is in een ziekenhuis veel duurder dan in de eigen woonomgeving. Door de gezondheidszorg over verschillende regio’s via lokale zorgverleners te organiseren en patiënten thuis zorgactiviteiten te laten uitvoeren, kunnen we de economische druk op de ziekenhuizen helpen te verminderen. Anderzijds brengt een dergelijke aanpak ook praktische voordelen mee. Een trip van thuis naar het ziekenhuis is voor (oudere) mensen vaak een logistiek huzarenstukje. Door bepaalde zorg en patiëntopvolging gestructureerd van het ziekenhuis naar de eigen woning te verplaatsen, kunnen we die logistieke drempel weghalen.

Denk bijvoorbeeld aan ouderen met een verhoogd risico op hartfalen. Een belangrijk deel van de zorg voor die patiënten bestaat uit het chronisch en nauwgezet opvolgen van hun bloeddruk, hartslag en gewicht. Activiteiten die mensen perfect zelf thuis kunnen uitvoeren. In het kader van de Mobile Health-initiatieven van de overheid neemt Philips deel aan het Heart-on-track-project in samenwerking met vijf Belgische ziekenhuizen. Gedurende zes maanden volgen 200 patiënten met hartfalen hun aandoening via een app op een tablet, een weegschaal en bloeddrukmeter. De tablet is verbonden met de cardiologie-afdelingen van elk van de vijf ziekenhuizen. De technologie stelt de hartfalenverpleegkundigen in staat hun patiënten vanop afstand continu op te volgen en actie te ondernemen indien er zich belangrijke afwijkingen in de metingen voordoen. De behandelende arts krijgt automatisch een alert wanneer een patiënt risicovolle waarden vertoont zodat hij de therapie vanop afstand kan bijsturen.

Naar een gedecentraliseerde, innovatieve gezondheidszorg

Bovenstaand voorbeeld illustreert hoe we onze gezondheidszorg compleet kunnen transformeren door bepaalde zorgactiviteiten te decentraliseren – van het ziekenhuis naar de patiënt thuis. Stel dat we het project rond hartfalen op grote schaal doorvoeren, dan kunnen we sneller afwijkende resultaten opmerken bij patiënten met hartfalen en op grote schaal toekomstige hospitalisaties en complicaties vermijden. Meer nog, het monitoren van patiënten op populatieniveau kan artsen helpen nieuwe therapieën te ontwikkelen. Dankzij big data en analyse kunnen we de efficiëntie van de huidige behandelingen in kaart brengen en toekomstige complicaties of verergeringen voorkomen.

Laat ons technologie omarmen, maar niet omwille van de technologie zelf. Uiteraard zijn technologische innovaties in de gezondheidssector erop gericht artsen almaar complexere diagnoses en therapieën met de nodige precisie te laten uitvoeren. Maar het belangrijkste voordeel bevindt zich op een ander niveau. Technologie heeft het potentieel de levenskwaliteit van patiënten aanzienlijk te verbeteren, zowel thuis als in het ziekenhuis. Het project rond hartfalen is daar één voorbeeld van. Technologie maakt een volledig nieuwe aanpak mogelijk en dat heeft een ruime impact op de medische omgeving.

Denk maar aan medicatietrouw. Het fout innemen van medicijnen is een van de belangrijkste oorzaken van ziekenhuisopnames. Patiënten vergeten hun medicatie, nemen niet de juiste dosis op het juiste moment. Door hen via een dispenser hun medicatie op de juiste tijdstippen te laten innemen, zijn dergelijke fouten eenvoudig te vermijden. Nederlands onderzoek heeft uitgewezen dat 96 procent van de patiënten met chronische aandoeningen zijn medicatie correct innam wanneer hij gebruikmaakte van een medicijndispenser. Wanneer iemand zijn medicatie niet inneemt, stuurt zo’n toestel een alert naar zijn of haar zorgkundige of mantelzorger. Opnieuw, technologie die de patiënt centraal zet. Daarnaast vermijden we ziekenhuisopnames of complicaties als gevolg van het fout innemen van medicatie.

Zowel het voorbeeld rond hartfalen als dat rond medicatietrouw toont aan dat een gedecentraliseerde gezondheidszorg in combinatie met de juiste technologische innovaties een bijzonder positieve impact heeft op de kosten van het gezondheidssysteem én de patiëntgerichtheid. Het is tijd voor een nieuwe aanpak.