We mogen niet bang zijn om te falen en we hoeven onze mislukkingen niet angstvallig te verstoppen. Bevorder in het onderwijs, onderzoek en ondernemen een cultuur die fouten toelaat, zodat mensen aangemoedigd worden om risico’s te nemen, en uit hun mislukkingen te leren, schrijft Bram Vanderborght.
Boston Dynamics heeft weer een indrukwekkende video op de wereld losgelaten: menselijke robots staan arbeiders bij op een werf. Terwijl het in eerdere filmpjes vooral ging om een ingewikkeld parcours afleggen of een swingend dansje uitvoeren, wordt robot Atlas intussen een handige coworker. Atlas bevestigt een houten plank aan een stelling om er dan gezwind over te lopen, naar boven te klimmen en de arbeider een tas werktuigen toe te werpen.
Indrukwekkend. Maar hun jongste video (of zie onderaan dit artikel) toont hoe de robot zich even gezwind misstapt, struikelt en de plank laat vallen.
Een grappige fail compilation, maar er is meer aan de hand: bij Boston Dynamics vormen crashes een wezenlijk onderdeel van het leerproces. Hun mantra luidt: ‘Build It, Break It, Fix it.’ Je ziet de brokstukken er letterlijk af vliegen bij de crashes, waarna de robot KO afgevoerd wordt. De robot faalt op zijn zwakke punten, en geeft het team zo de kans om een betere versie te bouwen.
Onderdeel van het leerproces
Het merkwaardige is dat de meesten onder ons bang zijn om te mislukken. Falen voelt onprettig aan en wordt vaak op hoongelach onthaald. Nochtans zijn net die mislukkingen cruciaal om successen te behalen. Wie niet durft te falen, is vaak niet innovatief genoeg. En mist de kans om iets te leren.
Gun uzelf een mislukking.
Bovendien leren we van kleins af aan met vallen en opstaan. Soms letterlijk. Luca, onze tweejarige zoon, viel daarnet nog van zijn loopfiets. Na een helend kusje en een mooie girafplakker werd de volgende poging ondernomen. Zal Luca zich later op school even vrij voelen om fouten te maken? Daarvoor moeten we een cultuur bevorderen waarin een mislukking nooit aanleiding geeft tot lachen of straffen, maar altijd gezien wordt als een leermogelijkheid.
In CoderDojo, een organisatie die jongeren op een creatieve manier leert om te gaan met programmeren, wordt een positieve sfeer gecreëerd die jongeren aanmoedigt om vooral iets te proberen. Een fout maken, roept er geen gevoel van isolement op, maar wordt gezien als iets dat nu eenmaal onderdeel is van het leerproces.
Daar kunnen niet alleen leerkrachten, maar ook academici en ondernemers inspiratie uit putten. Onderzoek en innovatie gaan onvermijdelijk gepaard met risico. Iedere wetenschapper wordt met mislukkingen geconfronteerd. En toch ligt de nadruk tijdens academische congressen of in hoog aangeschreven tijdschriften vooral op ‘succesvolle’ onderzoeken. Dat betekent doorgaans: dat de resultaten de hypothese ondersteunen en dus in de lijn der verwachtingen liggen. Wetenschappelijke artikels worden minder snel gepubliceerd en geciteerd als ze ‘negatieve’ resultaten rapporteren.
Geen tweemaal aan dezelfde steen
Ook ondernemers moeten meer aangemoedigd worden om te durven falen. Wie failliet gaat in Vlaanderen is al snel ‘verbrand’, terwijl ondernemers uit Silicon Valley hun mislukte start-ups net als eretekens dragen.
Twaalfhonderd jaar voor Descartes schreef Augustinus al ‘Fallor ergo sum’: ik faal, dus ik besta. In Vlaanderen had je tot 2020 de Failing Forward-campagne voor en door ondernemers. Internationaal zijn er de Fuck Up Nights die verhalen delen over professioneel falen.
Ontwikkel een cultuur die fouten toelaat, waarin mensen zich vrijer voelen en waarin ze worden aanmoedigen om buiten de lijntjes te kleuren.
Maar net als ezels, mogen ook robots en mensen zich niet tweemaal stoten aan dezelfde steen. Zorg dat de juiste lessen worden getrokken en dat die informatie voldoende wordt gedeeld, zodat ook anderen er iets uit kunnen leren.
Tot slot is het goed om te beseffen dat verschillende ontdekkingen stoemelings gebeurd zijn, terwijl men op zoek was naar iets anders. Penicilline, post-its: telkens mislukte het oorspronkelijke plan, maar ontstond een nieuwe uitvinding die wereldwijd doorbrak. Omarm dus wat fout loopt in onderzoek en ontwikkeling, want het zal heel wat bruikbare innovatie opleveren.
