Geld gooien naar een probleem werkt niet

Het IMF legt nogmaals bloot hoe groot het groeiverschil is tussen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk enerzijds, en de eurozone anderzijds. Hoe beide blokken omgaan met hun economie, verklaart voor een groot deel de discrepantie.

De recentste groeivooruitzichten van het IMF tonen hoe belabberd de eurozone eraan toe is. Terwijl de Amerikaanse en Britse economie dit jaar met respectievelijk 2,2 en 3,2 procent groeien, is de groei van de eurozone neerwaarts herzien naar 0,8 procent. François Hollande zal met jaloerse ogen over de oostgrens heen kijken. Duitsland zou dit jaar nog met 1,4 procent groeien, terwijl dat voor la douce France amper 0,4 procent wordt. Zieke man Italië bengelt achteraan met opnieuw een krimp van 0,2 procent.

Vanwaar dat grote groeiverschil tussen de zogenoemde hoogontwikkelde landen? Zuid-Europese politici wijzen graag naar de besparingsdrift in Europa en de impact die dat heeft op de welvaart en de groei. Maar in het Verenigd Koninkrijk werd de voorbije jaren even enthousiast gesaneerd, en ook de VS hebben hun begrotingstekort de voorbije jaren fors zien teruglopen.

Anderen wijzen dan weer naar de Europese Centrale Bank en diens voorzitter Mario Draghi. Die zou niet voldoende doen om de economie te stimuleren. Waar in de VS en het VK de centrale banken grote hoeveelheden geld in het financiële systeem hebben gepompt, heeft de ECB zich relatief behoudend opgesteld. Er zijn inderdaad argumenten om te zeggen dat de ECB meer moet doen, bijvoorbeeld door meer liquiditeiten te verschaffen aan de banken die dat geld dan weer kunnen ontlenen. Maar dat zal het Europese probleem niet oplossen.

Het volstaat immers niet om geld te gooien naar een probleem in de hoop dat het zal verdwijnen – de favoriete strategie van politici. Vers geld pompen in een economie met onvoldoende opportuniteiten om het geld rendabel te investeren, creëert zeepbellen. Bij gebrek aan rendabele economische investeringsprojecten zal het geld de prijs van bestaande activa (aandelen, obligaties, vastgoed) opdrijven.

Daarom dringt Draghi er bij de Europese politici zo hard op aan om het groeipotentieel van hun economieën te verhogen. Enkel door de eurozone aantrekkelijker te maken voor ondernemingen, kan er een duurzaam herstel zonder zeepbellen komen. Het is aan de politici om de omstandigheden te creëren waarin goed geleide bedrijven kunnen floreren en slecht draaiende bedrijven verdwijnen of krimpen. Sociale correcties zijn noodzakelijk, maar het basismechanisme van een gezond vrijemarktsysteem moet intact gelaten worden. Nergens wordt dit mechanisme zo tegengewerkt als in Frankrijk of Italië. Niet toevallig de landen die stagneren of krimpen.