Geert Van Poelvoorde (ArcelorMittal Europa): ‘Europa heeft een bocht van 180 graden gemaakt. Gelukkig maar’

Geert Van Poelvoorde, het hoofd voor Europa bij de multinational ArcelorMittal, zag de voorbije jaren vooral staalfabrieken in Europa verdwijnen. Vandaag klinkt hij optimistisch. “Ik ben tevreden over het beleid van de Europese Commissie. Als het allemaal concreet wordt, is het grootste deel van de staalindustrie in Europa gered.”

Bijna twee jaar geleden, op 20 februari 2024, werd The Antwerp Declaration for a European Industrial Deal voor­gesteld. Die was, achteraf bekeken, het startschot voor de kentering in het industriële beleid van de Europese Commissie. “De vorige Commissie onder leiding van Ursula von der Leyen droeg de Green Deal hoog in het vaandel”, zegt Geert Van Poelvoorde, de Europese topman van ArcelorMittal. “Europa zou het klimaat redden, de rest van de wereld zou volgen. Dat is anders uitgedraaid. De wereld volgde Europa noch de Green Deal. De Europese industrie werd gedwongen tot miljardeninvesteringen in een CO2-vrije productie. Onze producten zouden veel duurder worden, en tegelijk bleven onze grenzen open voor importeurs die hun CO2-uitstoot niet hoefden te verlagen. Een groot deel van de Europese industrie zou worden vernietigd.”

ArcelorMittal is in zijn financiële verslaggeving voor het eerst in jaren optimistisch over Europa. “De opbrengsten kunnen eindelijk weer voldoen aan de kapitaalinvesteringen in Europa.”

GEERT VAN POELVOORDE. “De nieuwe Europese Commissie onder Ursula von der Leyen heeft het begrepen. Vorig jaar in december bezochten de Europese commissarissen onze fabriek in Gent. De Commissie heeft een bocht van 180 graden gemaakt. In maart kwam er een Steel and Metal Action Plan. Dat is zéér goed. Alles in dat plan kan onze industrie weer op poten zetten. Dé trekker daarvoor in Europa is Frankrijk. President Emmanuel Macron is een van onze grote bondgenoten.”

België is minder een voortrekker?

VAN POELVOORDE. “De eurocommissaris voor Industrie, de Fransman Stéphane Séjourné, heeft veel macht. België duwt mee aan de kar, maar er is een verschil tussen een klein land en Frankrijk. Het Steel and Metal Action Plan maakt werk van handelsbescherming: er komen invoerquota en invoertarieven van 50 procent op staal. Een importeur betaalt dezelfde CO2-kosten als een Europese producent. Er wordt ook duidelijk bepaald waar het staal echt gemaakt wordt. Vandaag kan een Chinese producent staal naar Vietnam sturen en daar een bijkomende handeling doen. Plots is dat dan Vietnamees staal. Dat kan niet langer.”

Wanneer worden de maatregelen concreet?

VAN POELVOORDE. “Bij alle acties hoort een vastgelegde datum. Ik blijf duwen. Dit is een kwestie van leven of dood voor ons. De invoerquota zouden aanvankelijk op 1 januari ingaan. Dat werd 1 april. Nu zou het 1 juli worden. Europa heeft nu eenmaal complexe beslissingsstructuren. De Commissie doet een voorstel. Dat wordt bekeken door de Europese Raad van staatshoofden van de 27 lidstaten. Ook zij doen een voorstel. Dan gaat het naar het Europees Parlement met zijn 750 leden, en enkele commissies die eraan sleutelen. Ook zij doen een voorstel. En dan volgt een onderhandeling over die drie voorstellen. We zitten nu in de fase dat de Raad en het Parlement de voorstellen bekijken.”

De staalindustrie vond jarenlang dat de koolstoftaks niet goed werkte. Is dat opgelost?

VAN POELVOORDE. “Vanaf volgend jaar betaalt een importeur dezelfde CO2-prijs als een lokale speler. Toch zijn er nog euvels. De staalprijs zal stijgen door die CO2-heffing. Vandaag bedraagt die 82 euro per ton. Onze klanten, bijvoorbeeld een producent van verwarmingsbuizen, verliezen daarmee concurrentiekracht buiten de Europese Unie. We willen dat die CO2-kosten worden weggenomen voor een exporteur. Daarnaast kunnen concurrenten nog altijd koolstofarm staal naar Europa sturen, en het klassiek gemaakte staal naar de rest van de wereld. Dan heeft de koolstoftaks geen tanden meer en is er geen enkele verbetering voor het klimaat.”

Is defensie een groeimarkt?

VAN POELVOORDE. “Defensie is een heel interessante sector. Wie voor defensie kan produceren, wordt als een serieuze speler gezien. Onze fabriek in Charleroi levert al vrij veel aan de sector. Tot voor enkele jaren had defensie een slecht imago. Nu ontwikkelen we nieuwe projecten en producten. Het is voor Europa ook strategisch interessant onafhankelijk te zijn. Het gaat om heel gespecialiseerde nicheproducten voor tanks, duikboten en vliegtuigen, maar het zijn geen grote volumes. Je kunt het niet vergelijken met auto’s die van de band rollen. Vandaag worden de legervoorraden aangevuld. Maar zodra die vol zitten… Defensieproducten gaan ook heel lang mee.”