Gasbevoorrading verzekerd, maar gasprijzen blijven te hoog

Met de kortstondige winterprik stijgen de gasprijzen, ook al zijn de gasvoorraden in Europa voor meer dan 90 procent gevuld. De verdubbeling van de gasprijs sinds 2021 blijft een zware kopzorg voor de industrie in Duitsland en België. “De Duitse industrie is in vrije val”, luidt de economische denktank IFO uit München de alarmbel.

De gasprijs per megawattuur steeg van 39 euro eind oktober naar circa 48 euro op donderdag 21 november. Toch bevestigen diverse instanties dat er geen reden is tot ongerustheid. Vorig jaar in oktober bedroeg de prijs bijvoorbeeld 60 euro. In Duitsland, de grootste gasverbruiker in Europa, zijn de gasvoorraden voor ruim 90 procent gevuld. Sinds de zomer van 2022 geldt bij onze oosterburen een ‘alarmfase’. Rusland draaide toen stelselmatig de gaskraan dicht voor leveringen richting Duitsland. Onze oosterburen kochten in die maanden massaal gas, waardoor de prijs in volle zomer 2022 piekte op ruim 330 euro per megawattuur. De toenmalige onheilsberichten over een berekoude winter zonder verwarming werden geen realiteit. Al begin januari 2023 bleek dat de gasvoorraden ruimschoots voldoende waren.

De Duitse federale instantie voor de gasvoorraden is de Bundesnetzagentur. Die stuurt werkelijks een stand van zaken. “De toestand is stabiel. De aanvoer van gas blijft verzekerd. De kans op problemen deze winter is beperkt”, luidt het jongste oordeel. Wettelijk moeten de Duitse gasreservoirs begin februari nog altijd voor minimum 30 procent gevuld zijn. Volgens de huidige prognoses zal dat in februari 2025 minstens 60 procent zijn.

Zeestraat van Hormuz

Ook de Europese Commissie ziet weinig problemen. In een verslag over de economische ontwikkeling deze herfst zag de Commissie de gasprijs weliswaar stijgen sinds de voorbije lente (toen 30 euro per megawattuur). De gasprijzen zouden nog lichtjes kunnen stijgen, tot begin volgend jaar. Daarna zouden ze weer zakken. Eind oktober waren de Europese gasvoorraden bovendien voor 95 procent gevuld. Daarnaast zouden de Verenigde Staten vanaf eind dit jaar nog meer vloeibaar gas (lng) vervoeren, omdat dan nieuwe installaties in de havens in gebruik worden genomen. De Europese Commissie ziet een eventueel probleem in het Midden-Oosten. Door de zeestraat van Hormuz, tussen Iran en Oman, wordt een derde van het wereldwijde gasverbruik vervoerd. Iran zou die doorvoer kunnen blokkeren.

Entsog is de Europese koepel van gastransporteurs, met voor België Fluxys als lid. Half oktober bracht het een verslag over de gasvoorraden. Begin oktober waren die in Europa voor 94 procent gevuld, versus 95 procent begin oktober vorig jaar. Een goede zaak, concludeert Entsog. De organisatie ziet enkel eventuele problemen bij een combinatie van diverse factoren: een volledige stop van de invoer van Russisch gas, een koude winter, en nog eens een daling van de aanvoer van lng. Noorwegen is vandaag de belangrijkste leverancier van lng.

‘Duitse industrie in vrije val’

De gasbevoorrading lijkt dus verzekerd deze winter. Toch blijft de gasprijs veel te hoog voor energie-intensieve industrieën. In 2020 schommelde de prijs rond 20 euro, vandaag flirt die dus met 50 euro. De economische denktank IFO uit München luidt daarom de alarmbel voor de concurrentiepositie van de Duitse industrie. Sinds 2018 ging de industriële productie bij onze oosterburen met 12 procent achteruit. Duitsland bengelt daarmee op de drie na laatste plaats van een ranglijst met 31 Europese landen. IFO plaatst België op de voorlaatste positie, met Cyprus als hekkensluiter.

IFO meet de temperatuur bij de Duitse bedrijven sinds 1994. De daling van de concurrentiekracht was de voorbije twee jaar de felste sinds de start van de metingen. Uiteraard is dure energie niet de enige reden voor de achteruitgang. De Duitse industrie lijdt steeds meer onder de concurrentie van hoogtechnologische goederen uit China. Maar de aanpak van de te hoge energieprijzen moet een prioriteit zijn voor de volgende federale regering, stelt IFO.