Fons Van Dyck: ‘De generatiekloof is een mythe’

Schermen met ‘watjes van jongeren’ versus ‘boomers’ is populair in de media en bij trendwatchers. Maar er is geen grond voor. De verschillen binnen dezelfde generatie zijn veel groter dan tussen de generaties onderling, zegt Fons Van Dyck, managing director van Think BBDO, dit weekend in Trends Talk.

De kloof tussen jonge en oudere generaties is kleiner dan vaak wordt aangenomen. Fons van Dyck, expert in strategische branding en politicoloog, concludeert dat op basis van internationaal onderzoek. Het blijkt ook uit een peiling die hij organiseerde bij duizend Vlamingen, waarvan de resultaten aan bod komen in zijn nieuwste boek, De toekomst is terug. In Trends Talk van dit weekend doet Van Dyck de generatiekloof af als een mythe.

Kernwaarden

“Het is heel populair om telkens met nieuwe generaties uit te pakken”, zegt Van Dyck. “Ook trendwatchers hebben daar een handelsmerk van gemaakt. Maar als je naar de cijfers kijkt en wanneer het over waarden gaat, dan stel je vast dat de verschillen binnen dezelfde generatie groter zijn dan tussen de generaties onderling. Kijk maar naar de jongeren: je hebt er die voor een autoritair wereldbeeld gaan en je hebt er die voor een meer solidaire wereld gaan.”

Het is normaal dat er spanningen zijn tussen jongeren en ouderen, maar dat is in de loop van de geschiedenis altijd al zo geweest. Mensen neigen generatieverschillen te overschatten. Van Dyck: “Klimaatactiviste Anuna De Wever en extreemrechts politicus Dries Van Langenhove zijn beiden twintigers, maar hun leeftijd is wellicht het enige wat hen verbindt. In hun kernwaarden en maatschappelijke thema’s staan beiden lijnrecht tegenover elkaar. En dat is niet anders voor andere generaties.”

“Job, salaris, huis en vrienden”

Als er in de moderne geschiedenis al ooit een breuk tussen generaties is geweest, dan gaat die terug tot de jaren zestig van de vorige eeuw: voor sommigen de ‘gouden’ jaren zestig, voor anderen de ‘woelige’ jaren zestig.

“Op dat ogenblik was er niet enkel sprake van een kloof, die toe te schrijven was aan een levensfase of een dominante maatschappelijke gebeurtenis, zoals een oorlog of een pandemie, maar ook van een heuse breuk op het gebied van waarden en levensstijl tussen de oude generatie, geboren voor de Tweede Wereldoorlog, en de jonge generatie, geboren na de Tweede Wereldoorlog.”

Tegenwoordig wordt in de media en in marketing al te gemakkelijk aangenomen dat elke nieuwe groep jongeren voor een vergelijkbare culturele schokbeweging zal zorgen.

Als er al verschillen zouden zijn, dan kunnen die niet in de eerste plaats verklaard worden door leeftijdsverschillen, maar vooral door criteria als de scholingsgraad en gender: “In wezen verlangen millennials en jongeren hetzelfde als wat oudere generaties ook al altijd hebben gewild: een aantrekkelijke baan die zekerheid bied, met een mooi salaris en voordelen, waarbij ze zich kunnen ontwikkelen en doorgroeien, op een aangename plek, samen met mensen die ze graag hebben en die een gezonde balans biedt tussen werk en privé.”

Financiële breuklijn

Als er één breuklijn is tussen groepen, dan is het de financiële breuklijn. De jongeren van vandaag zitten in een moeilijkere startpositie dan hun ouders in de jaren zestig en zeventig: “Als er vandaag een verschil is tussen ouderen en jongeren, dan gaat dat niet zozeer om verschillen in waarden, het gaat vooral om de economische en financiële startpositie in het leven. Babyboomers groeiden op in de economisch gouden jaren zestig. De jongeren van vandaag worstelen zich met vallen en opstaan door een aanslepende golf van grote en kleine economische crisissen. Steun van ouders en zelfs grootouders biedt dan een springplank.”

Trends Talk is het hele weekend te bekijken op Kanaal Z vanaf zaterdag 11 uur en ook hier online. De uitzending is ook te beluisteren als Trends Podcast.

Lees ook een eerder interview met Fons Van Dyck: