In Canada wint de Liberal Party van premier Mark Carney de parlementsverkiezingen. Daardoor kan Carney premier blijven, maar zijn partij haalt waarschijnlijk onvoldoende zetels binnen voor een absolute meerderheid in het parlement.
Voor Mark Carney was het de eerste verkiezingscampagne. Temidden van een politieke crisis tussen Canada en het machtige Amerikaanse buurland, kwam de leider van de Liberal Party aan het roer van het land, na het ontslag van Justin Trudeau begin januari.
Minderheidsregering
Volgens de meest recente projecties, met 95 procent van de stembureaus geteld, zullen de liberalen 167 zetels binnenhalen, maar voor een meerderheid in het parlement zijn 172 zetels nodig. De belangrijkste tegenstander, de Conservative Party van Pierre Poilievre, moet het stellen met 145 zetels. De andere partijen volgen op heel ruime afstand.
Als dat resultaat bevestigd wordt, zal Carney wellicht een minderheidsregering leiden. Hij zal dus de steun van andere partijen nodig hebben om wetten door het parlement te krijgen.
In zijn overwinningstoespraak beklemtoont Carney het belang van eenheid in zijn land. “Laten we een einde maken aan de verdeeldheid en woede uit het verleden. We zijn allemaal Canadezen en mijn regering zal werken voor iedereen en samenwerken met iedereen.”
Pierre Poilievre heeft zijn verkiezingsnederlaag toegegeven en heeft Mark Carney gefeliciteerd met de overwinning.
Ommekeer door Donald Trump
Poilievre lag lange tijd stevig voorop in de peilingen, onder meer wegens de gekelderde populariteit van de liberale premier Justin Trudeau, die begin dit jaar besliste een stap opzij te zetten. De opmerkelijke ommekeer is volgens verschillende analisten toe te schrijven aan de Amerikaanse president Donald Trump, die met importheffingen op de proppen kwam en Canada regelmatig omschreef als 51ste staat van de VS. Daarmee heeft Trump ironisch genoeg de conservatieven naar de nederlaag geleid. Voor veel kiezers was Carney immers de beste kandidaat om het tegen Trump op te nemen.
Trumps uitspraken kwamen dinsdagochtend ook terug in de toespraak van Carney. De Canadese premier beklemtoonde dat zijn land het Amerikaanse “verraad” nooit mag vergeten. “Onze oude relatie met de Verenigde Staten is voorbij”, zo deelde hij mee. “President Trump heeft geprobeerd om ons te breken, zodat hij ons kan bezitten. Maar dat zal nooit gebeuren.”
Carney beloofde zijn kiezers dat hij Canada gaat herpositioneren op het internationale toneel en de afhankelijkheid van de VS zal afbouwen. In dat land “kunnen we geen vertrouwen meer hebben”, zei hij. Hij kondigde aan dat hij de komende dagen met Trump wil praten over “de toekomst van twee soevereine en onafhankelijke naties”.
Atypische premier
Met Carney kreeg Canada begin maart een atypische premier aan het roer. De zestiger werd toen de eerste premier van Canada die voordien geen parlementslid was en over geen regeringservaring beschikt.
Waarin hij wel ervaring heeft, is financieel-economisch beleid in turbulente tijden: Carney was gouverneur van de Bank of Canada (2008-2013) tijdens de mondiale crisis op de financiële markten en vervolgens, als eerste niet-Brit, gouverneur van de Bank of England (2013-2020) tijdens de brexitonderhandelingen.
Mark Carney werd geboren in het kleine afgelegen stadje Fort Smith, in de Northwest Territories, dicht bij de Noordpool, als zoon van twee onderwijzers. Hij groeide echter op in Edmonton, in Alberta, en was net als veel Canadezen dol op hockey. De marathonloper en vader van vier dochters studeerde af aan het Amerikaanse Harvard en het Britse Oxford. Hij verdiende onder meer zijn brood als investeringsbankier bij Goldman Sachs in New York, Londen, Tokio en Toronto, alvorens gouverneur te worden van de Bank of Canada en daarna de Bank of England.
Carney heeft de reputatie een technocraat te zijn die misschien wat charisma mist, maar die elk woord dat hij zegt goed afweegt en zijn dossiers goed kent. Een begenadigd spreker is hij evenwel niet, en ook het Frans beheerst hij niet goed – een nadeel in het officieel tweetalige Canada.