‘Europa, toon Trump ook de andere kaak’

China dumpt misschien producten op de internationale markten, de VS dumpen een slecht beleid. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De geplande Amerikaanse invoerheffingen op staal en aluminium zullen de Europese economie treffen. Maar het is niet omdat de Verenigde Staten op een vreselijk domme manier hun eigen ruiten ingooien, dat Europa dat ook moet doen.

“We hebben geen andere keuze dan te vergelden”, was de begrijpelijke eerste reactie vanuit de Europese Commissie. Maar het belemmeren van de internationale handel is hoogst zelden een briljant idee, zeker als de welvaart gebrouwen wordt door een complexe grensoverschrijdende productieketting. Elke vorm van protectionisme strooit alleen maar zand in die machine.

Amerikaanse val

Dus Europa, trap niet in de Amerikaanse val van een defensieve strategie, maar hou vast aan het beleid om via innovatie en schaalvergroting de eigen staalindustrie competitief te houden. Toon Donald Trump ook de andere kaak. Ook voor de VS zou dit de betere aanpak zijn.

Het verhoogde risico op een handelsoorlog smaakt zuur op een ogenblik dat de internationale handel eindelijk fors herneemt na enkele moeilijke jaren. Dat in principe iedereen daar beter van wordt, krijgt blijkbaar niemand uitgelegd aan president Trump.

Zijn tweet dat een tekort op de handelsbalans gelijk staat met verlies en dat het gemakkelijk is om handelsoorlogen te winnen, getuigt van een bijzonder schadelijke visie, niet het minst voor de Amerikaanse economie zelf.

De vaststelling dat het beleid van Trump vergiftigd kan worden door belangengroepen en slecht advies is voor de wereldeconomie een nog grotere bron van onzekerheid dan de importheffingen zelf. China dumpt misschien producten op de internationale markten, de VS dumpen een slecht beleid.

Je kunt geen industrie beschermen die er niet meer is. De VS produceren bijvoorbeeld geen kwalitatieve walsdraad meer die een bedrijf als Bekaert nodig heeft om in zijn Amerikaanse fabrieken staaldraad te maken. Bekaert moet die walsdraad dus invoeren, maar als importheffingen de invoer te duur maakt, is het voor Bekaert rendabeler de afgewerkte staaldraad in te voeren vanuit zijn productievestigingen in… China.

“De politieke onzekerheid is ongezien. Dit is zelfs chaos. Het Amerikaanse beleid schiet zichzelf in de voet”, zei Bekaert-CEO Matthew Taylor vorige week bij de publicatie van de jaarresultaten.

Hoe meer bedrijven de logische redenering van Bekaert volgen, hoe meer producten de VS zullen invoeren, hoe meer productie en banen er in de VS verloren zullen gaan, en hoe hoger het handelstekort zal worden.

In het land werken 6,5 miljoen mensen in sectoren die staal en aluminium gebruiken. Dat is veel meer dan in de staalproductie zelf. President George Bush voerde in 2002 ook al eens een tarief in op staalimport. Volgens studies zou die maatregel 200.000 jobs gekost hebben in de VS. De ironie wil dat vooral de kiezers van Trump het slachtoffer worden van diens beleid.

Defensief wapen

Onderhuids woedt de handelsoorlog al langer in een wereld die te veel spaart en te weinig consumeert. Het instrument bij uitstek is het geldbeleid als defensief wapen om de wisselkoers te verzwakken en de concurrentiekracht te beschermen. De jongste tijd zijn de VS trouwens deze oorlog aan het winnen, want de euro steeg de voorbije twaalf maanden met 14 procent ten opzichte van de dollar.

De geest dreigt nu helemaal uit de fles te ontsnappen. Trump maakt gebruik van een achterpoortje in de internationale handelsakkoorden. Dat stelt dat een land een beroep mag doen op importheffingen als de nationale veiligheid in gevaar is.

De Amerikaanse president vindt dat de VS voor de productie van militair materieel te afhankelijk geworden zijn van ingevoerd staal. De eigen defensie-industrie ontkent dat. Bovendien komt het meeste ingevoerde staal van bondgenoten als Canada, Japen en Europa. China, het doelwit van de maatregel, levert nauwelijks staal aan de VS.

Sinds de Tweede Wereldoorlog maakte geen enkele grote handelsnatie gebruik van dit achterpoortje, uit vrees voor een onvermijdelijke en gevaarlijke kettingreactie. Trump lapt dit herenakkoord aan zijn laars.

Hopelijk houden Europa en andere handelspartners het hoofd koel, of de Trump-dump dreigt te ontaarden in een mondiale slump.