Energiebedrijven: ‘Laat zoveel mogelijk kerncentrales langer draaien’

Hoe ziet de Belgische energiebevoorrading er in 2030 uit? Groener uiteraard, zeker nu de energieschok het belang van hernieuwbare energie in de verf zet. Valt betaalbaarheid straks nog te rijmen met bevoorradingszekerheid en klimaatneutraliteit? Hebben we ook nog kerncentrales nodig? Zal waterstof een sleutelrol spelen? Wat zijn de gevolgen voor de eindconsument? Of welke rol is weggelegd voor de overheid om de energie- en klimaattransitie in goede banen te leiden?

Vragen genoeg dus met de blik gericht op 2030. De consultant KPMG legde het oor te luisteren bij 17 hoofdrolspelers uit de energiewereld, zoals Chris Peeters (CEO van Elia), Thierry Saegeman (CEO van Engie Electrabel) en Pascal De Buck (CEO van Fluxys) en distilleerde de bevindingen in het rapport ‘Voices on 2030: The future of energy’. “We schetsen een uitweg uit de crisis, gebaseerd op een betere samenwerking tussen de overheid en de energiebedrijven, een groene en decentrale energieproductie en een actievere rol voor de consument”, zegt Magali Vercammen, Energy Sector Lead bij KPMG in België, met twintig jaar ervaring in de sector, onder meer bij Engie Electrabel en Elia.

Wat zijn voor u de meest opvallende conclusies uit het rapport?

MAGALI VERCAMMEN: “De toekomstvisie van de bedrijfsleiders is opvallend gelijk, net als de manier waarop ze deze visie willen realiseren. Dat impliceert volop investeren in groene energie, zoveel mogelijk het energieverbruik verminderen, een maximale elektrificatie van de maatschappij en de inzet van groene moleculen daar waar elektrificatie moeilijk realiseerbaar is.”

De elektrificatie van de economie zal de vraag naar elektriciteit de volgende jaren en decennia gevoelig verhogen. Hoe kunnen we deze stijgende vraag opvangen?

VERCAMMEN: “We staan voor de uitdaging om de productiecapaciteit op Belgische bodem te verhogen. De discussie om kerncentrales of gascentrales in de mix te hebben is de verkeerde. We zullen alle beschikbare technologieën nodig hebben, zodat de voordelen van de ene technologie, de nadelen van de andere compenseren. Gascentrales zijn nodig om het piekverbruik op te vangen, zeker als je deze gascentrales uitrust met technologie om CO2 af te vangen. De bestaande kerncentrales leveren een baseload productie van relatief goedkope en CO2-emissievrije energie. De meeste bevraagde producenten, ook degene die geen kerncentrales in hun productiepark hebben, zijn voorstander van de verlenging van de levensduur van alle kerncentrales die verlengd kunnen worden. Deze levensduurverlenging achten ze cruciaal voor onze bevoorradingszekerheid. We moeten ook inzetten op de versterking van de interconnectiecapaciteit met de buurlanden, maar op momenten dat er ook in de buurlanden te weinig elektriciteit beschikbaar is, is het belangrijk om over voldoende capaciteit in België beschikken.”

Welke rol moet de overheid spelen om de energietransitie alle kansen te geven?

VERCAMMEN: “De overheid dient voor een stabiel kader te zorgen dat bedrijven toelaat te investeren. Investeringen in de energiesector zijn vaak investeringen op lange termijn. Bedrijven investeren pas als het overheidsbeleid voldoende stabiel en duidelijk is. Vandaag is dat kader er onvoldoende. Kijk naar de discussie over de verlenging van de kerncentrales. Deze aanslepende onzekerheid kan de sector missen als kiespijn. De overheid zou meer in dialoog moeten gaan met de energiebedrijven. Hun kennis en jarenlange ervaring zouden een grotere rol in het debat moeten krijgen.”

België is voor West-Europa een knooppunt voor aardgas. Kunnen we dat ook worden voor groene moleculen zoals waterstof?

VERCAMMEN: “Daar zijn we al mee bezig door de bestaande aardgasinfrastructuur ook geschikt te maken voor het transport van waterstof en CO2. Om onze industrie te decarboniseren hebben we nood aan dit netwerk. De netbeheerder Fluxys verwacht dat tegen 2030 30 terawattuur per jaar aan waterstof te kunnen vervoeren en ongeveer 30 miljoen ton CO2. Deze CO2 zou via Zeebrugge uitgevoerd kunnen worden naar bijvoorbeeld Noorwegen, dat die kan opslaan in lege gasvelden onder de Noordzee. In de toekomst kunnen we CO2 ook gebruiken als grondstof. Als je waterstof toevoegt aan CO2, dan krijg je synthetisch aardgas dat in het aardgasnetwerk geïnjecteerd kan worden.”

Is er bij de bedrijven een gevoel van hoogdringendheid om werk te maken van de eigen energietransitie?

VERCAMMEN: “Absoluut. Voor de energiecrisis lag de focus vooral op de vergroening van het energieverbruik. Deze vergroening is niet alleen in een stroomversnelling beland, daar is vandaag de bezorgdheid over de volatiele en hoge kostprijs bijgekomen, vooral van de bevoorrading van fossiele brandstoffen. Energie is van strategisch belang geworden voor de bedrijven.”

Wat betekent de energietransitie voor de consument?

VERCAMMEN: “De consument zal een veel actievere rol spelen. De tijd is voorbij dat een gezin enkel de energiefactuur betaalde. Consumenten zijn zich steeds meer bewust van de gevolgen van hun energieverbruik voor de eigen factuur en voor de planeet. Consumenten zullen steeds meer een producent van elektriciteit worden en zullen dankzij de digitale meters en digitale technologieën meer inzicht krijgen in hun energieverbruik en dit kunnen sturen. De energietransitie betekent ook grote investeringen in vooral de laagspanningsnetwerken die de stroom tot bij u thuis brengen. De distributienetbeheerder Fluvius bijvoorbeeld voorziet 4 miljard euro extra investeringen bovenop de reguliere investeringen om het netwerk aan te passen aan de grotere rol die de consument zal spelen.”