De Duitse economie verzwakt en velen hopen dat het Europees kampioenschap voetbal een nieuwe impuls zal geven. Dat kan tegenvallen.
Duitse voetbalfunctionarissen doen hun best om Euro 2024 te verkopen als een economische aanjager. Bernd Neuendorf, de voorzitter van de Duitse voetbalbond (DFB), beweert dat de belastinginkomsten die het toernooi genereert, “enorm” zijn. Neuendorf zei in het voorjaar dat “miljoenen mensen het land zullen bezoeken, hier zullen overnachten, zullen eten, feest zullen vieren en de wedstrijden zullen bijwonen”.
Lees verder onder de video (toelichting van Carsten Brzeski, hoofdeconoom van ING Duitsland, aan Kanaal Z)
De ervaring leert dat een voetbaltoernooi geen economische wonderen verricht. Uit een studie van het Ifo-instituut in München blijkt dat zelfs het ‘zomersprookje’ van 2006 de stemming in de Duitse economie nauwelijks kon opfleuren. “Tijdens de Wereldbeker in 2006 in Duitsland en daarna waren er geen effecten op de bedrijfsklimaatindex”, zegt Klaus Wohlrabe, die verantwoordelijk is voor de enquêtes.
‘Een groot evenement als het EK kan ook een deel van de reguliere business wegjagen’
Erik Friemuth staat aan het hoofd van de Britse hotelketen Premier Inn in Duitsland. Hij is “behoorlijk positief over de boekingen. De reservaties liggen op schema.” Maar in een enquête van de vereniging Dehoga verklaarde slechts ongeveer 16 procent van de ondervraagde hotels en restaurants “positieve impulsen van het EK” te verwachten. Driekwart van de sector verwacht noch meer gasten, noch meer omzet. “Een groot evenement als het EK kan ook een deel van de reguliere business wegjagen”, zegt voorzitter Guido Zöllick.
Het Institut der deutschen Wirtschaft (IW) is er zeker van dat de “Europese gasten Duitsland niet uit de recessie zullen trekken”. Bovendien voorspelt IW-expert Michael Grömling dat de Duitsersniet meer zullen consumeren dan normaal: “Braadworst in plaats van restaurants, tv in plaats van de bioscoop. De bestedingen nemen niet per se toe, maar verschuiven.”
Extra klap
De Der Spiegel-documentairemaker Matthias Fett ontwikkelde een model om de economische impact van een Wereldbeker of EK voetbal op het gastland te analyseren. Daaruit bleek dat het bruto binnenlands product (bbp) per hoofd van de bevolking gemiddeld meer dan driekwart procentpunt lager was dan wanneer de toernooien niet hadden plaatsgevonden. De toernooien zouden dus zelfs een negatief effect hebben op de groei.
Als die trend doorzet, zou dat een klap zijn voor de verzwakkende Duitse economie. Na een krimp van 0,3 procent in 2023 verlaagde het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in april zijn groeiprognose voor 2024 van 0,5 naar 0,2 procent. Doet het EK daar nog wat van af?
Volgens Fett is het opvallend dat de organisatoren aanzienlijk minder investeren in infrastructuur voor Europese kampioenschappen dan voor Wereldbekers. De investeringen zijn “bescheiden en kunnen nauwelijks een impuls geven”.
Tijdens de Werelbeker van 2006 stegen de bruto-investeringen in vaste activa sterk – bijvoorbeeld door wegenprojecten of de verbouwing en de nieuwbouw van stadions. Die miljarden hebben een veel positiever effect gehad. 2006 was dus echt een ‘zomersprookje’ – ook in economisch opzicht.
Lees ook deze analyse van onze Duitslandkenner Wolfgang Riepl:
