De overheid heeft verschillende rollen te vervullen in een samenleving. De budgetten daarvoor samen gooien in één begroting heeft volgens Herman Daems weinig zin.
Herman Daems, voorzitter van BNP Paribas Fortis, brak op een congres van de Solvay Business School in Brussel een lans voor de opsplitsing van de begroting. Een verdeling over de verschillende rollen die een overheid vervult in de maatschappij is volgens hem beter. “Het heeft geen zin alles op één hoop te gooien en te eisen dat die ene begroting dan in evenwicht is.”
Volgens de voormalige Gimv-voorzitter moet de overheid worden geleid als een multidivisionele onderneming, waarbij elke divisie een eigen meerjarenbudget heeft. De geconsolideerde begroting zoals ze nu bestaat, verhindert volgens Daems investeringen in infrastructuur.
De opsplitsing van de begroting zou de transparantie en de efficiëntie van de overheidswerking vergroten.
“Infrastructuurinvesteringen veroorzaken onmiddellijk een tekort, maar ze zijn wel noodzakelijk om de toekomstige groei te verzekeren”, aldus Daems. De obsessie met begrotingsevenwichten is vandaag een belangrijke hindernis voor dergelijke investeringen.
“Door infrastructuurinvesteringen af te splitsen van andere overheidstaken kan een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen taken die altijd in evenwicht zouden moeten zijn _ zoals sociale zekerheid, pensioenen, justitie en politie, onderwijs, administratie enzovoort _ en taken waar er altijd een tekort zal zijn, zoals investeringen in infrastructuur. Op die manier zouden automatisch enkel schulden worden gemaakt voor investeringen”, oordeelt Daems.
Transparantie
De opsplitsing van de begroting zou de transparantie en de efficiëntie van de overheidswerking vergroten. Die grotere transparantie zou politici de kans geven het debat met de belastingbetaler te verdiepen. Het zou eveneens bijdragen aan de nuancering van het eenzijdige debat tussen investeringen en soberheid _ dé grote discussie in Europa _ door overheden beide opties te laten.
Het idee van Daems is niet nieuw: er is in het verleden al geëxperimenteerd met een kapitaalbudget waarmee investeringen werden betaald. Daar is volgens Daems van afgestapt nadat was gebleken dat overheden de regels aan hun laars lapten en zaken verborgen.
Daarom pleit hij voor een streng Europees toezicht op de gedeconsolideerde overheidsbegrotingen. De rol van Europa zou dus verder gaan dan vandaag. Nu moet Europa enkel goedkeuring geven aan de geconsolideerde begroting.
