Draghi dient deze drie schokken toe aan de economie

Mario Draghi trekt de deur bij de Europese Centrale Bank (ECB) met een knal achter zich dicht. Beleggers hadden hoge verwachtingen van de voorlaatste rentevergadering onder zijn voorzitterschap en de ECB-voorzitter stelt niet teleur. Draghi doet nog een keer ‘alles wat nodig is’ om de economie op gang te trekken en een draai te geven aan de positieve spiraal van prijsstijgingen.

De centrale bankiers van de eurozone hebben beslist met drie elektrische schokken de economie te reanimeren. Net na de beslissing verzwakte de euro tegenover de Amerikaanse dollar tot onder 1,1 euro per dollar. Dat was geleden van juni 2017.

De Europese beurzen reageerden positief. Een goedkopere munt is goed nieuws voor exportbedrijven en goedkoper krediet is goed nieuws voor nagenoeg alle bedrijven, op banken en verzekeraars na. Ook landen winnen, want zij kunnen hun begrotingstekorten goedkoper financieren. De Italiaanse tienjaarsrente zakte tot een dieptepunt van 0,751 procent.

Eerste schok: banken betalen meer op cashoverschot

De eerste schok is de aanpassing van de depositorente van -0,4 naar -0,5 procent. Wanneer banken er niet in slagen voldoende kredieten tegenover hun deposito’s te zetten, dan moeten ze het overschot aan geld ‘s avonds bij de centrale bank parkeren. De Belgische banken betalen enkele honderden miljoenen euro’s aan strafrente op jaarbasis.

Er komt wel een vrijstelling voor een deel van de overtollige liquiditeiten van de banken, om de pijn voor de banken te verzachten. Na de bekendmaking van de nieuwe maatregelen van de ECB ruilden de Europese banken ruilden winst in voor een verlies van iets minder dan 1 procent. In de Bel-20 dragen KBC en ING de rode lantaarn, met verliezen van respectievelijk 1,5 en 2 procent.

Volgens het persagentschap Bloomberg rekenden economen vlak voor de vergadering op een verlaging met 10 basispunten en rekenden beleggers op een verlaging met 15 basispunten.

Tweede schok: 20 miljard euro per maand voor obligatie-inkopen

Op 1 november blaast de ECB het obligatie-inkoopprogramma nieuw leven in. De ECB gaat vanaf dan opnieuw elke maand voor 20 miljard euro obligaties bijkopen. Die inkopen waren sinds januari 2019 stopgezet. De obligaties in de portefeuille van de ECB die op vervaldag kwamen, werden wel vervangen. De Amerikaanse centrale bank had haar balans al wat afgebouwd, de Europese Centrale Bank niet.

De Europese centrale bankiers zetten geen einddatum op die inkopen van obligaties. Ze willen doorgaan zolang het nodig is. Economen hadden gerekend op een iets hoger bedrag, 30 miljard euro per maand, maar dan wel slechts gedurende één jaar.

Derde schok: nieuwe gratis langlopende leningen voor de banken

Het stond ook in de sterren geschreven dat de ECB opnieuw speciale leningen aan de banken zou verstrekken, om de banken extra te motiveren ook met kredieten in het rond te strooien. Het gaat om zogenoemde targeted longer-term refinancing operations (TLTRO). De looptijd van die leningen wordt verlengd van twee tot drie jaar. De rente op die leningen kan onder bepaalde voorwaarden zakken tot -0,5 procent.

Is het genoeg?

“Dit is de laatste ‘wat het ook mag kosten’ van Mario Draghi”, zegt ING-econoom en ECB-watcher Carsten Brzeski. “Ondanks alle opwinding op de markten vandaag blijft de vraag of het genoeg zal zijn om de groei en de inflatie weer op het juiste spoor te zetten. De olifant in de kamer is het budgettaire beleid van de overheden. Het is duidelijk dat zonder stimuli of uitgaven van de overheden de laatste stunt van Draghi niet noodzakelijk tot een happy end zal leiden.”

Tijdens de toelichtende persconferentie na de rentebeslissing liet Draghi ook duidelijk verstaan dat het tijd is dat ook de overheden hun deel doen.