‘Digitale euro: de aanval is de beste verdediging’

Het is aan de 780 miljoen inwoners van Europa om de wereld te veranderen en de bakens voor de anderen te verzetten, zegt Pedro Matthynssens, CEO van Vanbreda Risk & Benefits.

Vorige zomer kondigde Facebook aan dat het zijn eigen munt, de libra, zou introduceren. De 2,3 miljard gebruikers van de sociale-netwerksite zouden met die cryptomunt op het internet aankopen kunnen doen en geld overschrijven. De verwachtingen waren hooggespannen. Sommige economen achten het mogelijk dat we vroeg of laat ons loon in libra betaald zouden krijgen. Maar of de libra ooit van de grond komt, is onduidelijk.

Wel duidelijk is dat de centrale en andere bankiers zich stevig verslikten in de aankondiging van Mark Zuckerberg. Met zo’n digitale munt zou de Facebook-baas hen vakkundig buitenspel zetten. In één klap waren de centrale banken klaarwakker, omdat een derde van de wereldbevolking zich op die manier aan hun monetaire beleid zou kunnen onttrekken. Ook de commerciële banken zagen donkere wolken opdoemen door het gratis betaalverkeer voor de consumenten.

De bedenkers van de libra werden door 26 centrale banken op het matje geroepen in Bazel. Vooraf waren de Europese ministers van Financiën al in spoedberaad samengekomen. De Franse minister van Financiën sprak voor zijn beurt en zei dat de libra in Europa zou worden verboden. De Europese Centrale Bank (ECB) waarschuwde Facebook dat de lat voor de goedkeuring van de libra in Europa torenhoog zou liggen. Europa heeft honderden vragen afgevuurd op de libra-bedenkers over hoe ze hun plan dachten uit te voeren. Kort daarop verklaarden de gouverneur van de Bank of England en de ECB dat het hoog tijd was dat de centrale banken zelf het denkspoor van virtuele munten onderzochten. Zuckerberg schrok van zoveel commotie en beloofde dat Facebook rekening zou houden met alle bezwaren van de regelgevers en de centrale banken. Daarmee ging de storm even liggen.

Kort daarna kondigde een nieuwe storm zich aan. In het voorjaar van 2020 overspoelde covid-19 de wereld. Een van de gevolgen is dat iedereen plots vindt dat cash stinkt. Toen ik twee weken geleden op yogaweekend ging naar de Ardennen, werd het zengevoel op de eerste avond ernstig verstoord. De yogi’s schreeuwden moord en brand omdat de eigenaars van ons verblijf enkel contante betalingen wilden aanvaarden.

Sinds vorige maand test China een virtuele munt in Wuhan, de eerste brandhaard van het coronavirus. Wuhan telt evenveel inwoners als België, inwoners die maar al te graag overstappen op een alternatief voor cash. Wuhan is nog maar een begin. De Chinese overheid verklaarde vorige maand dat de digitale yuan in de toekomst de officiële munt van China wordt. Er zijn 1,3 miljard inwoners in China en 39 miljoen Chinezen elders in de wereld. De Britse zender BBC sprak van een nieuwe internationale munt die straks misschien door de hele wereld zal worden gebruikt. Chinezen kunnen al hun inkopen bij Harrods in Londen of Galeries Lafayette in Parijs betalen met hun mobiele app van Alipay of WeChat Pay. Daar zitten nu nog euro’s, yuans en wisselkoersen achter, maar hoelang duurt het voor die veranderen in digitale yuans?

Opnieuw verslikten de bankiers van de ECB zich toen ze dat hoorden. In allerijl publiceerden ze deze maand een document van 55 pagina’s over de virtuele euro. Het is een defensief epistel dat zowel een lange opsomming is van alle risico’s van virtuele munten als een pleidooi voor de introductie van een digitale euro. Maar in de kern is het vooral een triest schouwspel. Een waarbij eerst de Amerikaanse bigtechbedrijven en daarna de Chinese overheid Europa en de ECB in de verdediging duwen en tot een spreidstand dwingen.

Zeker in uitdagende tijden als deze moeten we beseffen dat de aanval de beste verdediging is. Het is aan de 780 miljoen inwoners van Europa om de wereld te veranderen en de bakens voor de anderen te verzetten. En niet omgekeerd.