‘De taxshift is geen kat in een zak’

De grootste bonus van de taxshift voor de lagere inkomens is een veel grotere kans op werk, doorgroeimogelijkheden en sociale mobiliteit. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

Volgens de oppositie en de critici is de taxshift duur en onrechtvaardig. De maatregel zou een gat in de begroting slaan en de laagste inkomens zouden slechter af zijn. De eerste aantijging is enkel juist op korte termijn, de tweede slaat nergens op. Er is meer taxshift nodig, niet minder. Ja, de belastingverschuiving kost geld aan de begroting, maar dat is logisch voor wat eigenlijk een belastingverlaging is. De regering heeft echter geen kat in een zak gekocht.

9 miljard

Volgens nieuwe berekeningen van de KU Leuven kost de taxshift tot 9 miljard euro aan de schatkist in ruil voor 65.000 tot 92.000 extra banen. De vakbonden zouden het dubbele moeten eisen. De oppositie zou schande moeten schreeuwen dat de regering niet meer investeert in nieuwe banen. Of is links nu een voorstander van een begroting in evenwicht ten koste van de werkgelegenheid? Surrealistischer moet het niet worden.

De taxshift is een noodzakelijke investering in een hogere werkgelegenheid. De maatregel zou nog veel meer banen opleveren als de belastingverlaging niet gedeeltelijk gecompenseerd zou worden door hogere lasten op consumptie en vermogen. “Het financieringsgat dichten door het verhogen van de indirecte belastingen is in grote mate water naar de zee dragen. Het positieve effect op de tewerkstelling gaat dan voor een groot stuk verloren”, schrijven de onderzoekers van de KU Leuven. Kortom, verlaag de belastingdruk op arbeid nog meer en financier die operatie met een efficiëntere overheid. Die heimelijke ‘verhonger het beest’-strategie van de regering-Michel is de juiste, maar de uitvoering ervan laat te wensen over, vooral aan het besparingsfront.

De aantijging dan dat de taxshift onrechtvaardig is. Die raakt kant noch wal. Het onderzoek becijfert dat de armste 20 procent van de bevolking erop achteruitgaat, omdat de bonus van de lagere belastingen op arbeid kleiner is dan de malus van hogere indirecte belastingen, zoals de hogere btw op elektriciteit. Maar daar eindigt het verhaal niet.

Werkgelegenheid

De taxshift verhoogt in niet geringe mate de werkgelegenheid bij de 20 procent laagste inkomens, waardoor de armste gezinnen er finaal het meest op vooruitgaan. De werkgelegenheidsgraad stijgt met 14 punten bij de 10 procent armste gezinnen. De grootste bonus voor de lagere inkomens is een veel grotere kans op tewerkstelling, doorgroeimogelijkheden en sociale mobiliteit. De taxshift is ook zo ontworpen. De grootste belastingverlaging is voor de laagste inkomens, omdat daar de grootste banencreatie mogelijk is.

Op het niveau van het minimumloon stijgt het inkomen met bijna 10 procent. De hoogste inkomens moeten tevreden zijn met 1 procent. Sociaal rechtvaardiger dan de taxshift wordt het niet. Juist, de verliezers van de taxshift zijn de langdurig inactieven en de gepensioneerden, want zij krijgen enkel de factuur van de hogere btw in de bus. Maar dat is precies het beleid. Het verschil tussen een uitkering en een arbeidsinkomen moet groter worden om meer inactieven te motiveren voor de arbeidsmarkt. Onze nog altijd zeer lage werkgelegenheidsgraad is een veel duurdere affaire voor de begroting dan de taxshift.

Belastingverlaging

De volgende stap is een verdere verlaging van de personenbelasting, eventueel vermomd als een budgettair neutrale operatie als dat de politieke bevalling mogelijk maakt. Unizo geeft een voorzet met een pleidooi voor een belastingverlaging voor eenmanszaken. Want zij hebben niks aan de verlaagde vennootschapsbelasting. Unizo pleit voor een ondernemersaftrek van 20 procent voor eenmanszaken. Maar als zij een korting krijgen, waarom dan de loontrekkenden ook niet? Anders zullen nog meer loontrekkenden overschakelen naar het statuut van zelfstandige, al dan niet voor de schijn.

Om dat gemarchandeer voor te blijven, kan de volgende regering een belastingverlaging doorvoeren voor iedereen. Die operatie hoeft niet duur te zijn voor de begroting, als enkele jaren politieke moed gevonden worden om de overheid wat efficiëntie bij te brengen.