De symbolische strijd om het inschrijvingsgeld

Het inschrijvingsgeld voor het hoger onderwijs stijgt volgend academiejaar dan toch niet boven de 1000 euro. De regering-Bourgeois lijkt daarmee een symbooldossier te neutraliseren, maar de financiering van het hoger onderwijs blijft een probleem, schrijft Roeland Byl.

Minister Hilde Crevits (CD&V) slaagde erin de besparingsfactuur voor het hoger onderwijs met 8 miljoen te verkleinen. Toch heerst er niet meteen een hoerastemming in het hoger onderwijs. De Vlaamse regering legt universiteiten en hogescholen nog altijd een besparing van 81 miljoen op. Dat is een aderlating van ruim 6 procent op hun werkingsmiddelen. Om die inkomstendaling te compenseren ‘mag’ het inschrijvingsgeld stijgen, maar niet boven de 1000 euro.

Daarmee krijgt het inschrijvingsgeld de allure van een symbooldossier. Dat de nieuwe ploeg de stijging beperkt houdt, laat het blazoen glanzen. Het dreigde eerst toch erger te worden, niet? Maar zelfs als het vleugje opera dat de Septemberverklaring voorafging de gemoederen wat milder heeft gestemd, dan nog verbergt de verhoging van het inschrijvingsgeld een waar drama. Niet zozeer omdat de toegang tot hoger onderwijs in het gedrang zou komen. Met 960 euro per jaar, betalen studenten in Vlaanderen nog geen 10 procent van wat ze aan de maatschappij kosten. Bovendien blijft in een Europese vergelijking de individuele kostprijs voor het Vlaamse hoger onderwijs veeleer gemiddeld.

Op langere termijn ondermijnt krenterigheid de kwaliteit van onze belangrijkste grondstof: goed opgeleide kenniswerkers.

Erger is: de discussie over het inschrijvingsgeld overstemt de noodzakelijke reflectie over de financiering van het hoger onderwijs. De jongste twintig jaar is het aantal studenten in het hoger onderwijs met de helft toegenomen. Tegelijk veroorzaken de financieringsregels een forse publicatiedruk en zetten ze de klassieke onderwijstaken onder druk. Het aantal studenten groeit sneller dan het aantal lesgevers en dat heeft onvermijdelijk invloed op de kwaliteit van het onderwijs en het onderzoek.

Eind 2013 ondertekenden 5000 onderzoekers een petitie van de Actiegroep Hoger Onderwijs. Die pleitte voor een herziening van de financiering van het hoger onderwijs. De boodschap was: als Vlaanderen wil investeren in zijn kenniseconomie, moet het voldoende middelen voor hoger onderwijs op tafel leggen. Het heeft er alle schijn van dat de regering-Bourgeois hiervoor doof is gebleven. Sterker nog: de nieuwe Vlaamse regering neutraliseert die noodkreet juist door in de eeuwige discussie over het inschrijvingsgeld enige soepelheid aan de dag te leggen. De gemoederen bedaren dan misschien wel, maar op langere termijn ondermijnt krenterigheid de kwaliteit van onze belangrijkste grondstof: goed opgeleide kenniswerkers.