‘De schizofrenie van privatisering’

De liberalisering bezingen is blijkbaar makkelijker dan ernaar te handelen. Dat zegt Trends-redacteur Roeland Byl.

De overnamepoging van bpost is opnieuw gestrand. Hoe het verder moet voor bpost, zal spoedig blijken. In elk geval zijn lessen te trekken uit de overnamepoging.

Zo botst de privatisering van overheidsbedrijven soms op barrières. De feiten zijn nochtans eenvoudig. De Nederlandse staat is geen aandeelhouder meer bij PostNL en zou zich dus afzijdig moeten houden in fusiegesprekken. De reacties van de Nederlandse minister Henk Kamp en premier Mark Rutte waren een misplaatste protectionistische reflex.

Er zijn maatschappelijke taken die ook een geprivatiseerd postbedrijf dient uit te voeren. De modaliteiten daarvan passen in een wet die elke overnemer kan respecteren. Blijkbaar volstaat dat niet langer. Daarom wil de Nederlandse politiek nu een beschermingswet invoeren om KPN en PostNL te vrijwaren van ongewenste zeggenschap.

Het bewijst vooral dat overheidsbedrijven privatiseren soms een schizofrene oefening blijft. Winsten privatiseren en het arbeidsklimaat versoepelen is maar één kant van het verhaal. De andere kant zit in de grijze zone van wat een overheid als haar maatschappelijke taken beschouwt.

Ook in ons land kwam de moeilijke verhouding tussen de politiek en het semioverheidsbedrijf bpost bovendrijven. De PS’er Jean-Pascal Labille lekte een eerste overnamepoging uit vrees voor een versoepeling van de arbeidsvoorwaarden. Afgelopen week leverden uitspraken van Open Vld’er Alexander De Croo aan PostNL de munitie om zich te verzetten tegen het beeld van buitenlandse politieke inmenging. In een gemondialiseerde economische context is de liberalisering bezingen blijkbaar makkelijker dan ernaar te handelen. Mogelijk zet dat alles de discussie over een verdere privatisering van bpost opnieuw op de agenda, maar het is wel erg jammer voor de economische ontwikkeling van ‘s lands belangrijkste werkgevers.