‘De negatieve rente illustreert de onmacht van de centrale banken’

Geert Van Herck, hoofdstrateeg bij Keytrade Bank, vindt de negatieve rentes een teken van onmacht van de centrale bankiers. “De meest economische indicatoren wijzen naar beneden.”

Volgens een rapport van de zakenbank J.P. Morgan kan de Europese Centrale Bank haar rente zelfs tot -4,5 procent verlagen om de economie te stimuleren. Acht u het een realistisch scenario? En waarom zouden spaarders niet massaal hun geld afhalen bij de banken als de rente negatief is?

Geert Van Herck: “Dat de centrale banken koortsachtig naar nieuwe maatregelen zoeken om de dreigende deflatie- en recessievrees te counteren, staat buiten kijf. Een negatieve rente van 4,5 procent is daarbij niet uitgesloten, maar het illustreert wat mij betreft enkel maar de onmacht van de centrale banken om het economische tij te keren. Ondanks massale liquiditeitsinjecties lijkt de wereldeconomie op een recessie af te stevenen en hebben de maatregelen van de afgelopen jaren de problemen enkel vertraagd.

Voor de spaarder is dit geen goed nieuws : in Scandinavische landen zijn er al tolheffingen op spaargeld. Een belangrijke reden om het geld niet af te halen is dat het in elk geval veilig is. Ook al heeft die veiligheid dan een kostprijs gekregen. Zeker in tijden van volatiele markten.”

De Duitse economie groeide in het vierde kwartaal 0,3 procent. Kan de motor van de eurozone zo onverstoord stabiel blijven draaien? Of zal de impact van al de onrust in de wereld zich vroeg of laat laten voelen? Vroeger hield vooral de export de Duitse economie overeind, vandaag is dat eerder de consument. Maakt die verschuiving de groei stabieler of net niet? Is die consument niet vatbaarder voor de problemen in de rest van de wereld?

Van Herck: “We zijn er niet van overtuigd dat de eurozone een eiland van stabiliteit is, terwijl de groeilanden en de VS op een lager economisch toerental draaien. In dat opzicht was trouwens de laatste IFO-publicatie, die het Duitse producentenvertrouwen meet, niet zo bijster positief voor de Duitse economie: de verwachtingen van de Duitse bedrijfsleiders kregen een stevige knauw te verwerken. Teveel focus op de consument is niet aan te raden: consumentenbestedingen en werkloosheid zijn eerder achterlopende indicatoren. Voorlopende indicatoren zoals producentenvertrouwen zijn veel belangrijker om de conjunctuur te voorspellen, en die producentenindicatoren wijzen de laatste maanden allemaal naar beneden. Dit kan in de komende kwartalen ook een impact hebben op het consumentenvertrouwen.”

Volgens de olieminister van de Verenigde Emiraten zouden de leden van het oliekartel Opec nu toch bereid zijn om afspraken te maken over een productiebeperking. Kunnen quota snel een einde maken aan de overproductie? Acht u het waarschijnlijk “dat Saoudi Arabië het geweer toch van schouder verandert en de kraan dicht draait? Wat zou dat betekenen voor de olieprijs?

Van Herck: “We betwijfelen of productiequota veel impact zullen hebben op de olieprijsontwikkeling. We kunnen er niet naast kijken dat alle cyclische grondstoffen (van koper, ijzererts, steenkool tot olie) de afgelopen kwartalen sterk onder druk stonden. Overproductie heeft hier ook toe bijgedragen, maar we mogen toch niet uit het oog verliezen dat de afnemende perspectieven voor de groei van de wereldeconomie evenzeer een belangrijke rol speelden in deze prijsevolutie. Een herstelrally van de grondstoffenprijzen is niettemin zeer waarschijnlijk in de komende maanden, omwille van het zeer pessimistische sentiment in de grondstoffenmarkt. Dit is vaak de voorbode van een (al dan niet tijdelijke) heropleving. Zie in dat verband ook naar de goudprijsontwikkeling. Een beslissing van Saoedi Arabië om minder te gaan produceren kan de olieprijs wel helpen maar om structureel te stijgen zal er vooral beter economisch nieuws nodig zijn.”