‘De fuik van Magnette ligt klaar’

Het lijkt alsof de Waalse regering rekent op enkele pittige federale maatregelen om de Waalse economie wakker te schudden. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes

”We zijn het over niets eens, behalve over het dierenwelzijn”, zegt Paul Magnette over de relatie met N-VA. Dat belooft voor de federale regeringsonderhandelingen. De PS van Magnette, die normaal in oktober voorzitter wordt, sluit een coalitie met N-VA niet uit, maar het openingsbod is typisch voor de linkse koers die Magnette wil varen, ook al is die taal vooral bestemd voor de achterban. Magnette: “Als de N-VA morgen zegt dat ze ermee akkoord gaat de pensioenen voor iedereen op te trekken naar 1500 euro, de minimumsalarissen en de sociale uitkeringen op te trekken, de toegang tot de gezondheidszorg voor iedereen te verbeteren, de openbare diensten te herfinancieren, vooral de NMBS, dan kunnen we spreken.”

Bart De Wever zei na de mislukte onderhandelingen met de PS in 2010 dat hij nooit meer in die fuik zou zwemmen. Vandaag lijkt de voorzitter van de N-VA verplicht minstens een toertje rond die fuik te maken. De implosie van het politieke centrum op 26 mei laat niet veel mogelijkheden over. Een coalitie van de N-VA, Open-Vld, sp.a, de PS en de MR – paars-geel dus – is de enige die een beetje stabiliteit kan beloven. Het is de enige coalitie met een meerderheid langs beide taalgrenzen. Het alternatief van paars-groen heeft geen meerderheid langs Vlaamse kant, en naar verluidt ziet ook de PS die formule niet zitten. Ze onderhandelt nog liever met de N-VA dan met de fundamentalisten van Ecolo.

De contouren van een deal tussen de N-VA en de PS tekenen zich af. De PS lijkt zich te kunnen verzoenen met een beperkte staatshervorming. In ruil zou de N-VA haar sociaal-economische koers moeten verzachten. Dat zou een gedrocht van een compromis opleveren. Het beperkte herstelbeleid van de voorbije legislatuur zou op sterk water worden gezet. De nochtans noodzakelijk gezondmaking van de overheidsfinanciën zou nog meer vertraging oplopen. En de prikkels om de werkgelegenheid in Wallonië en Brussel eindelijk op een fatsoenlijk peil te krijgen, blijven te zwak. De PS van Magnette wil de levensverzekering van de federale sociale zekerheid, grotendeels gefinancierd met Vlaamse premies, niet loslaten. Confederalisme, gekenmerkt door een grotere fiscale autonomie voor de deelstaten, blijft taboe voor de PS. Een staatshervorming voor de tribune kan er nog net af. De N-VA moet knettergek zijn om in die fuik te zwemmen.

Terwijl nog maanden nodig zijn om een halfslachtige deal uit de brand te slepen, kan het land een groot strategisch plan gebruiken dat tegemoetkomt aan de noden van nu. Het plan kan een hogere werkgelegenheid, een gezondere begroting en een verhoging van het groeipotentieel met elkaar verzoenen. Dat vergt maatregelen die haaks staan op het wensenlijstje van Magnette, dat ettelijke miljarden kost aan uitgaven en tragere economische groei. Bedrijven smeken om een doordachte strategie. In een ideale wereld steekt er snel een federale regering van wal met een sociaal-economisch plan in de achterzak, en wordt parallel gewerkt aan een staatshervorming die naam waardig, die elke deelstaat voldoende slagkracht en prikkels geeft om voor eigen deur te vegen.

Het Waalse regeerakkoord bewijst helaas dat het zuiden van het land bijlange nog niet klaar is voor een grote deal die de Belgische economie voor jaren in rustiger en voorspoediger vaarwater kan brengen. De nieuwe Waalse regering wil de werkgelegenheidsgraad weliswaar met 5 procentpunt optrekken tot bijna 69 procent, maar die ambitie is volstrekt ongeloofwaardig. In het regeerakkoord staan géén ambitieuze hervormingen die nodig zijn om meer mensen aan de slag te krijgen. Nochtans blijft de Waalse werkgelegenheidsgraad al decennialang hardnekkig laag, door een nog altijd relatief hoge werkloosheid, maar vooral omdat een groot deel van de beroepsbevolking niet actief is op de arbeidsmarkt. In de provincies Luik en Henegouwen zijn er 6 procent werklozen, maar 30 procent inactieven. Het lijkt alsof de Waalse regering rekent op enkele pittige federale maatregelen om de Waalse economie wakker te schudden en de regionale ambities waar te maken. Quod non. Als de Waalse regering zoveel hagen wil aanleggen, lijkt het wel om de kosten van het eigen beleid bij de Vlaamse buurman te kunnen gooien.