De Europese Centrale Bank kan de recente stijging van de langetermijnrente niet meer aanzien. Hogere rentevoeten zijn nog te bedreigend voor het achterophinkende herstel in Europa. Bij gebrek aan vaccinatiespuitjes, plaatst de ECB daarom een extra geldspuit.
De ECB voelt zich niet comfortabel bij de recente stijging van de langetermijnrente in het eurogebied. De Europese economie is nog niet klaar om een rentestijging te verteren, luidt de analyse in Frankfurt. Het Europese vaccinatieprogramma verloopt tergend traag, waardoor ook het economische herstel nog geen vaart kan nemen. De ECB verwacht dat de economie in dit eerste kwartaal opnieuw zal krimpen, om pas later dit jaar met een stevig herstel aan te knopen.
Ook aan het inflatiefront verwacht de ECB niet meteen beterschap. De inflatie kan dit jaar tijdelijk de kaap van 2 procent ronden, maar op de middellange termijn zou ze ver onder de doelstelling van dicht bij maar net onder 2 procent blijven. Zo verwacht de ECB in 2023 een inflatie van 1,4 procent.
Risico voor herstel
De ECB ziet in die omstandigheden de hogere langetermijnrente als een extra risico voor het herstel, en niet als een signaal dat beterschap op komst is. “Stijgende rentevoeten kunnen voortijdig de financieringsvoorwaarden krapper maken, terwijl het herstel nog gunstige financieringsvoorwaarden nodig heeft”, zei Christine Lagarde op de persconferentie.
De voorzitter van de ECB herhaalde tot tien keer toe dat de ECB op de eerste plaats de gunstige financieringsvoorwaarden in stand wil houden. Daarmee bedoelt Lagarde dat niet alleen de overheden zich goedkoop moeten kunnen financieren. De stijgende rente dreigt ook door te sijpelen naar de rentetarieven voor ondernemingen. Dat kan het herstel nog meer vertragen, zeker omdat de banken sinds afgelopen zomer minder scheutig geworden zijn met kredieten. Dat is een reactie op de aanslepende crisis en onzekerheid. Als de nominale rente te snel stijgt bij een achterblijvende inflatie, dan zou de Europese economie te kampen krijgen met een verstikkende stijging van de reële rente.
Lees verder onder de video
Meer aankopen
Om de recente rentestijging een halt toe te roepen, besloot de ECB om de volgende drie maanden het aankooptempo van overheidsobligaties in het pandemieprogramma beduidend op te voeren. Die aankopen kopen boven op het gewone aankoopprogramma van obligaties. De financiële markten reageerden prompt. De langetermijnrentevoeten daalden en de obligatiekoersen stegen. Zo dook de Belgische tienjaarsrente weer onder nul.
Lagarde benadrukte dat de ECB geen beleid voert om de langeretermijnrentevoeten te controleren, al lijkt het daar sterk op. Voor de ECB komt het er, zoals gezegd, op aan de financieringsvoorwaarden voldoende gunstig te houden, zodat de impact van de coronacrisis op de inflatievooruitzichten beperkt blijft. In de loop van dit jaar kan de inflatie boven 2 procent kruipen, maar die stijging is te wijten aan tijdelijke en technische factoren, zoals de hogere olieprijzen en de btw-verhoging in Duitsland. “We zullen door die tijdelijk inflatiestijging heen kijken”, zegt Christine Lagarde. Op de middellange termijn blijft de inflatie laag, omdat de vraag zwak blijft, de economie met overcapaciteit kampt, en er amper loondruk is. De ECB verwacht een inflatie van 1,2 procent in 2022 en van 1,4 procent in 2023
Amerikaanse stimulus
Christine Lagarde kwam ook terug op het omvangrijke stimulusplan van de Amerikaanse president, Joe Biden: “Dat zal ook de economie van het eurogebied een duwtje in de rug geven, zonder daarin te overdrijven. Merk wel op dat de stimulus van Biden meteen in werking zal treden. Wij importeren de hogere rentevoeten die gepaard gaan met die stimulus. In Europa zal het echter langer duren vooraleer het Europese herstelfonds operationeel zal zijn en de economie zal stimuleren, terwijl we die stimulus dringend nodig hebben.”
