‘De bodemloze put is het probleem, niet de vermogensbelasting’

‘De echt grote vermogens zijn mobiel. Die ‘vang’ je niet met het CAP. Het wordt stormlopen voor kunst, oldtimers of bourgognes van een goed jaar.’ Dat zegt Trends-hoofdredacteur Wim Verhoeven.

Onthoud deze drie letters: CAP. Ze staan voor het Centraal Aanspreekpunt van de Nationale Bank. Vanaf 1 februari staat het roerend vermogen van de Belgen daar mooi genoteerd in één databank. De facto hebben we dan een vermogensregister. En wie ‘vermogensregister’ zegt, denkt automatisch ‘vermogensbelasting’. In Trends van deze week leest u hoe men tot dit vermogensregister gekomen is. Officieel wil de overheid met het CAP de fiscale fraude bestrijden. Hoe beter het zicht op uw vermogen, hoe makkelijker de malversaties eruit te destilleren zijn. Alleen rijst de vraag waarom dan ook totaal niet-fraudegevoelige financiële gegevens verzameld moeten worden. Nu het kan, zal de discussie ongetwijfeld gevoerd worden. Houd de volgende federale kiescampagne maar in de gaten.

Een mens hoeft niet automatisch tegen vermogensregisters en -belastingen te zijn. Dit land belast vandaag al het vermogen op een heel uiteenlopende, maar ook onpraktische, ongelijke en onproductieve manier. Immobiel geld op spaarboekjes wordt niet of nauwelijks belast, terwijl mensen die in bedrijven en dus in de economie investeren beursbelastingen, roerende voorheffing en mogelijk een effectentaks voorgeschoteld krijgen. Ongetwijfeld weet u dat onze roerende voorheffing en onze beurstaksen bij de hoogste van Europa behoren. Nemen we er ook het onroerend vermogen – in binnen- en buitenland – van de Belgen erbij, dan oogt het plaatje nog willekeuriger. Een vermogensbelasting zou alle vormen van vermogen gelijkwaardig kunnen behandelen. Je zou ook specifieke doelstellingen kunnen nastreven, zoals investeren in duurzame bedrijven, sociale projecten of startende ondernemingen. Alleen blijft één euvel overeind, zo leren buitenlandse voorbeelden. De echt grote vermogens zijn mobiel. Die ‘vang’ je niet met het CAP. Achterpoortjes zullen blijven bestaan. Leve de fiscale adviseurs. Leve de kluis. Leve de veilinghuizen. Het wordt stormlopen voor kunst, oldtimers of bourgognes van een goed jaar.

Typisch Belgisch is dan weer het communautaire tintje dat aan een vermogensbelasting zou kleven. Als het CAP volledig is, zullen de gemachtigden een beter zicht krijgen op de verdeling van het vermogen tussen de gewesten. In afwachting kun je al een ruwe schatting maken op basis van het verschil in inkomen. Dat ligt in Vlaanderen per capita 10 procent hoger dan in Wallonië. Wellicht is het verschil in vermogen groter, omdat de hogere inkomens gemakkelijker kunnen sparen. En vermits het inkomensverschil al decennia bestaat, speelt ook het effect van de samengestelde rente. Meer vermogen in Vlaanderen dan in Wallonië dus. Voor je het weet, organiseert een vermogensbelasting een nieuwe inkomstenstroom van noord naar zuid. Een flink deel van de Vlaamse kiezers is daar nogal allergisch voor.

Mocht een vermogensbelasting er komen, dan zou ze moeten passen in een breed verhaal, waarin ondernemen, risico nemen en goed beloond worden voor hard werken niet op verschillende manieren tegelijk afgestraft worden. Het zou een instrument moeten zijn waardoor de sterke schouders inderdaad wat meer lasten torsen zonder dat de hoofden op die schouders het gevoel krijgen dat ze de nieuwe goudader zijn die onze overheden hebben aangeboord.

Fiscale hervormingen én dus ook vermogensbelastingen zullen maar een draagvlak krijgen als de beleidsmakers de belastingplichtigen het gevoel geven dat hun geld goed besteed wordt. Dit land gaat richting 120 procent overheidsschuld ten opzichte van het bruto binnenlands product en behoort tegelijkertijd tot de absolute wereldtop in overheidsbeslag. Niet de manier waarop we belast worden, is het probleem. Wel de schijnbaar bodemloze put waarin al die belastingen jaar na jaar verdwijnen…