Dan toch blauwe Democratische golf in de VS in zicht

Het lijkt erop dat verkozen president Joe Biden toch werk kan maken van een omvangrijk stimulus- en reflatiebeleid. Een paar tienduizenden kiezers in Georgia beslist over de economische koers van de Verenigde Staten.

De verkiezingen voor de twee resterende Senaatszetels in de Amerikaanse staat Georgia mogen minder aandacht krijgen dan de presidentsverkiezingen in november, maar voor de koers van het economische beleid onder de verkozen president Joe Biden zijn die verkiezingen bijna even belangrijk. Woensdag raakte bekend dat de Democraten de twee resterende zetels hebben veroverd. Dat is best een grote verrassing, want Georgia was decennialang een bolwerk van de Republikeinen. De Democratische kandidaat Raphael Warnock won al de eerste zetel, het tweede zitje ging naar Democraat Jon Ossoff ten koste van Republikein David Perdue.

Nu de Democraten de twee zetels hebben veroverd, tellen de Democraten en de Republikeinen elk vijftig zetels in de Senaat. De beslissende stem komt dan in handen van de vicepresident, in dit geval de Democratische Kamala Harris. Voor het economische beleid van de Verenigde Staten is die Democratische controle van de Senaat van cruciaal belang. President Joe Biden wil de Amerikaanse economie met een omvangrijk stimuluspakket een stevige boost geven, maar dat beleid strandt op de tekentafel als de Republikeinen de controle over de Senaat behouden. De Republikeinen lieten al verstaan alle wetgeving te doden die uit het Democratische Huis van Afgevaardigden zou komen.

Stimulus van 7000 miljard dollar

De Verenigde Staten lijken dan toch de blauwe Democratische golf te krijgen waarop de financiële markten in november al hun boontjes te week legden. Een stevig stimuluspakket is geen overbodige luxe voor de Amerikaanse economie die zwaar getroffen werd door de coronacrisis en nog altijd vrij ver onder de potentiële capaciteit draait. Een grote stimulus zou zich via een krachtiger economisch herstel vlot terugverdienen. Voor Kerstmis sloten Democraten en Republikeinen nog een deal over een stimuluspakket ter waarde van 900 miljard dollar, maar voor Joe Biden was dat niet meer dan een voorgerecht. In het verkiezingsprogramma van Biden is sprake van stimulus van ruim 7000 miljard dollar, gespreid over de volgende tien jaar. Een kleine helft van die stimulus zou worden gefinancierd met hogere belastingen op de vennootschappen en de hogere inkomens. Volgens het kredietagentschap Moody’s Analytics zou de Amerikaanse economie in dat scenario met gemiddeld 2,9 procent groeien in de periode 2021-2030, tegenover 2,6 procent als de Senaat in Republikeinse handen blijft. Uitgedrukt in nieuwe jobs bedraagt het verschil 6 miljoen banen.

Een Democratische controle over de Senaat betekent niet dat Biden die plannen tot de laatste dollar kan uitvoeren. Daarvoor is de meerderheid veel te krap. Er moeten ook Democratische senatoren overtuigd worden van de noodzaak van een omvangrijke stimulus tegen een achtergrond van al een hoog begrotingstekort en een oplopende staatsschuld. Maar de stimulus zal in elk geval veel groter zijn dan in het scenario waarin de Republikeinen de meerderheid in de Senaat behouden.

Financiële markten

De financiële markten houden intussen rekening met een blauwe golf. De rente op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar steeg tot boven 1 procent. Dat is het hoogste peil in negen maanden. Ook de inflatieverwachtingen zitten in de lift en bereiken opnieuw het niveau van 2 procent, wat geleden is van 2018. De markten anticiperen op die manier op een reflatiebeleid dat de economische groei, de inflatie en de rente hoger stuwt.

Maar dat betekent niet dat de rente snel verder zal stijgen. De Amerikaanse centrale bank, de Fed, blijft voorlopig het gros van de nieuwe Amerikaanse overheidsobligaties opkopen en houdt op die manier de langetermijnrente kunstmatig laag. Een krapper beleid wordt pas verwacht als de Amerikaanse economie voldoende hersteld is, maar dat is niet voor morgen. Joe Biden krijgt de handen vrij om de Amerikaanse economie uit het slop te trekken.