Coronacrisis: ‘Maak maximaal gebruik van onze voorsprong op Italië’

De draconische maatregelen tegen covid-19 zijn de beste strategie, zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De ziekenhuizen in Lombardije konden deze week de toestroom van ernstig zieken niet meer aan. Dokters hadden bij gebrek aan middelen geen andere keuze dan te triëren en een aantal patiënten te laten sterven. Lombardije is nochtans een rijke provincie met een kwalitatieve gezondheidszorg. Het systeem werd echter onder de voet gelopen door het coronavirus, een vicieuze tegenstander die ook in België veel te lang onderschat werd. Omdat een vrij groot aantal besmette patiënten zeer ernstig ziek wordt, stijgt de mortaliteit naar 5 procent als patiënten geen dringende zorg krijgen. Als een kwalitatieve zorg overeind blijft, dan kan de mortaliteit teruggedrongen worden tot 1 procent. Het platter maken van de besmettingscurve is daarom een absolute prioriteit.

We hebben gelukkig een tiental dagen voorsprong op Italië. Donderdag besloot de federale regering, eindelijk en royaal laat, gebruik te maken van die voorsprong, om Italiaanse toestanden te vermijden. Het nemen van draconische maatregelen om het virus in te dijken, of om op zijn minst de stijging van het aantal besmettingen gevoelig de vertragen, is de beste strategie. Het helpt zowel om de gezondheidszorg intact te houden en het aantal slachtoffers te beperken, als om de economische schade te beperken. In het geval van een dodelijk virus als covid-19 zijn de kosten van een minder strenge aanpak uiteindelijk veel hoger, waarschuwt de Franse econoom Eric Chaney

De beste leerlingen van de klas, zoals Singapore en Zuid-Korea, hebben aangetoond dat het virus in te dijken valt. China presteerde het ook, maar het Chinese regime betaalde eerst, samen met de rest van de wereld, een zeer hoge prijs voor het te lang verzwijgen van de uitbraak. De winnende strategie vergt veel tests, zodat infectiehaarden snel gedetecteerd en afgezonderd kunnen worden. Ze vergt rigoureuze maatregelen, maar ook een zeer gedisciplineerde naleving van die maatregelen. Toch is de succesvolle aanpak in deze regio’s geen garantie dat het virus niet opnieuw zal opflakkeren. En het is afwachten of onze iets minder draconische aanpak voldoende zal blijken om de epidemie de baas te kunnen. Bijzonder zorgwekkend is de lakse aanpak in de Verenigde Staten, met een blunderende president Donald Trump en een gezondheidszorg die niet toegankelijk is voor miljoenen Amerikanen. Met dit virus kan je geen deals sluiten. Deze grove nalatigheid zal in de VS een bijzondere hoge menselijke en economische tol eisen. Ze zal Trump wellicht een tweede ambtstermijn kosten. Dit virus veegt de vloer aan met slecht leiderschap.

Het is daarom te vroeg om de economische schade op te meten. Er is enkel de wetenschap dat de klap sowieso hard zal zijn. In principe is de schade tijdelijk, maar gezien de brutaliteit van het economische onheil, kan de klap hard genoeg zijn om onnodige en permanente schade te berokkenen in heel wat bedrijven, sectoren en landen. Gelukkig reageren de beleidsmakers alert en verstandig. Dat mag ook een keer. De centrale banken leidden traditiegetrouw de cavalerie, al had ECB-voorzitter Christine Lagarde een crashcursus crisismanagement nodig. Tijdens de persconferentie van donderdag liet ze aanvankelijk verstaan dat de ECB er niet is om het renteverschil tussen Italië en Duitsland te beperken. Vrij vertaald, betekent dat dat Italië zijn plan kan trekken. Daarop steeg de Italiaanse rente fors. Eerst Christine Lagarde zelf en een dag later ook ECB-hoofdeconoom Philip Lane stuurden gelukkig snel de boodschap bij. De ECB zal Italië niet laten vallen. Een goede beurt maakte Christine Lagarde niet in deze woelige tijden, al zeggen sommigen dat het een bewuste strategie was om de politici voor hun verantwoordelijkheid te plaatsen.

Deze keer kwam het ‘whatever it takes’-moment inderdaad van de politiek. Op de economische steunmaatregelen die de regeringen in dit land nemen, valt niets af te dingen. Dit is inderdaad niet het moment om wakker te liggen van het begrotingstekort. Eerst moet het virus verslagen worden. Eerst moet geïnvesteerd worden, om de economische fall-out te beperken. De begroting van 2020 wordt een oorlogsbegroting, die bij voorkeur in handen is van een sterke federale regering, met een meerderheid aan beide kanten van de taalgrens. Het virus als formateur, wie weet. Los daarvan kan het geen kwaad om, wanneer het virus een nare herinnering is, de Belgische overheidsfinanciën weerbaarder te maken. Gezonde staatsfinanciën bieden bijvoorbeeld Duitsland de mogelijkheid onbeperkte waarborgen voor het Duitse bedrijfsleven uit te schrijven. Als ook de VS hopelijk eerder vroeg dan laat doen wat nodig is, kan de menselijke en economische schade van de pandemie nog ingedijkt worden. Het blijft echter bang afwachten.