Er is een nieuwe cao in de zorgsector. Dat gebeurde na aanslepende onderhandelingen en een ultieme verzoeningspoging deze week. De vakbonden hebben de acties die ze voor 8 oktober hadden gepland afgeblazen.
Een particulier conflict was het. Deze keer vroegen de vakbonden geen extra loon of meer middelen voor de zorgsector. Het grote aantal werkgeversfederaties aan de onderhandelingstafel veroorzaakte complicaties waardoor de onderhandelingen over de cao in de federale zorgsector een jaar aansleepten.
Federale versnippering
De 236.000 werknemers in de federale zorgsector werken vooral in rusthuizen, ziekenhuizen, revalidatiecentra en in de thuisverpleging. De Vlaamse zorg- en welzijnssector heeft met de Vlaamse regering al een meerjarenakkoord tot eind 2015 afgesloten; de federale zorgsector heeft met de federale regering een akkoord tot eind 2013. Ook in het interprofessionele overleg is een aantal meerjarige afspraken gemaakt.
Het is gebruikelijk daarna via het paritaire overleg een cao over die afspraken te sluiten. Maar die liet op zich wachten, omdat er unanimiteit aan de onderhandelingstafel moet zijn. In het overleg van de federale zorgsector zitten meer dan twintig werkgeversorganisaties met de vakbonden rond de onderhandelingstafel. Dat komt omdat elke subsector zijn eigen federatie in twee landstalen heeft, en vaak ook nog eens ideologisch is opgesplitst. “Het lijkt alsof elke speler beschikt over een vetorecht”, zegt Mark Selleslach van de vakbond LBC-NVK.
Brugpensioen en tijdskrediet
De onderhandelingen sleepten al sinds begin dit jaar aan. Daarbij eiste de discussie over het brugpensioen een hoofdrol op. Vanaf 2015 wordt de minimumleeftijd voor brugpensionering opgetrokken tot 60 jaar. De werkgevers uit de zorgsector – en dan vooral de Franstalige – wilden echter niet meer toestaan dat in 2014 nog mensen op hun 58ste met brugpensioen gaan. Ook over een uitzonderingsregeling waarbij zorgpersoneel met 20 jaar nachtdienst en een beroepsloopbaan van 33 jaar al vanaf 56 jaar vervroegd met pensioen kan, was er veel discussie. Maar nu zijn de werkgevers dus akkoord. Ook over de toepassing van het recht op 36 maanden tijdskrediet is er een consensus gekomen.
Toch een centenkwestie
De moeilijkste kwestie waren de weddeschalen voor zorgkundigen. Die nieuwe personeelskwalificatie is ontstaan in 2006 om de personeelstekorten in de sector op te vangen. De vakbonden vroegen dat de lonen voor zorgkundigen worden gelijkgeschakeld. De federale regering heeft daarvoor zelfs een budget ter beschikking gesteld. Sommige werkgevers vonden dat bedrag echter niet hoog genoeg te vinden. Er is hierover al eensgezindheid in de rusthuizen en ziekenhuizen, en de psychiatrische instellingen zouden nog voor 14 oktober het akkoord tekenen.
