‘Britten stemmen tegen harde brexit, maar krijgen er wellicht één’

“Veel Britten hebben in het stemhokje geprobeerd een harde brexit tegen te houden. Maar de minieme meerderheid van Theresa May levert haar over aan de hardliners in haar partij, en maakt zo’n pijnlijke scheiding met de Europese Unie net meer waarschijnlijk”, zegt Jasper Vekeman, redacteur bij Trends.

Gegokt en verloren. Dat is de samenvatting van een nieuwe Britse politieke aardschok. De tweede al in iets minder dan een jaar. De Britse premier Theresa May schreef vervroegde verkiezingen uit in de veronderstelling dat ze een ruime meerderheid niet kon mislopen. Het ontnuchterende resultaat is dat ze haar meerderheid kwijt is en enkel met de steun van wat Noord-Ierse unionisten aan de macht kan blijven.

De uitkomst van de verkiezingen wordt gelezen als een stem van de Britten tegen een zogenaamde harde brexit, een scheiding met de Europese Unie die ook een vertrek uit de eenheidsmarkt en de douane-unie inhoudt. Theresa May stuurde daar tijdens de afgelopen campagne op aan, hoewel ze bij het referendum vorig jaar nog in het Remain-kamp zat.

Veel Britse kiezers die zo’n harde en wellicht economisch schadelijke breuk met Europa willen vermijden, hebben op Labour gestemd. De partij is weliswaar net als de Conservatives hopeloos verdeeld over het thema, en partijleider Jeremy Corbyn nam nooit een duidelijk standpunt in, maar in het Britse kiessysteem gaat de winnaar in elk district met de enige zetel lopen. De verliezers krijgen niets. Enkel met een stem op de grootste oppositiepartij kon de kiezer zich dus uitspreken tegen Mays harde brexit. De uitslag is met andere woorden de uitkomst van de rampzalige campagne van May, de vlekkeloze race van Corbyn én tactische overwegingen bij de tegenstanders van een (harde) brexit.

Het probleem is dat die brexit-tegenstanders zichzelf wellicht in de voet geschoten hebben. May trekt nu naar de onderhandelingen met Europa met een minieme meerderheid. Dat betekent dat ze al haar partijleden zal moeten weten te winnen voor een deal, ook de meest rabiate tegenstanders van de Europese Unie. May komt dus niet alleen verzwakt uit de verkiezingen, ook haar onderhandelingsruimte is sterk ingeperkt. Een stem tegen een harde brexit heeft de Britten zo wellicht – o ironie – op weg gezet naar een harde brexit. May dreigt niet de enige Brit te zijn, die gegokt en verloren heeft.