De BRICS-top die vorige week in Brazilië plaatsvond, riep twee nieuwe instellingen in het leven: een ontwikkelingsbank en een monetair reservefonds. Die instellingen zullen de financiële wereld ingrijpend veranderen, denkt Shiyam Saran, voormalig Indiaas minister van Buitenlandse Zaken en voorzitter van de Nationale Veiligheidsraad van het land.
“De top van de BRICS-groep (Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika) in Fortaleza luidt de overgang in van een groep die bezorgdheden deelde naar een groep die belangen deelt”, zegt Sharan. Wat de BRICS sinds hun ontstaan in 2009 hoofdzakelijk verbond, is hun ontevredenheid over de westerse dominantie binnen het globale economische en financiële systeem. Maar sinds vorige week zijn er ook concrete alternatieven.
De gloednieuwe ontwikkelingsbank (NDB), met 37 miljard euro kapitaal, en een reservefonds (CRA), met 74 miljard euro, doorbreken het monopolie van de Bretton Woods-instellingen – de Wereldbank (WB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Ze staan open voor andere geldschieters, maar de BRICS-landen zullen zelf minstens 55 procent van de aandelen behouden.
Saran erkent dat het heel wat tijd en ervaring zal vergen voor de NDB en het CRA tot geloofwaardige internationale financiële instellingen zullen uitgroeien. Maar, zegt hij, dat is duidelijk de bedoeling.
Begin van het einde
“De BRICS-initiatieven zijn ontstaan vanuit een groeiende frustratie onder de opkomende landen dat zelfs de kleinste pogingen om de Bretton Woods-instellingen te hervormen afgeketst werden”, legt Saran uit. “In 2010 engageerde de G20 zich om het aandeel van de BRICS in het IMF te vergroten. Maar tot vandaag blijft dat een loze belofte. Ook van de hervorming van de Wereldbank is nog niets in huis gekomen.”
“Hoe langer die hervorming uitblijft, hoe sneller de nieuwe BRICS-instellingen een steviger positie zullen hebben”, aldus Saran. “Deze factor speelde een rol om de BRICS-landen op één lijn te krijgen over de structuur en het bestuur van de nieuwe instellingen.”
Saran ziet de top in Fortaleza dan ook als het “begin van het einde” van de naoorlogse westerse overheersing over de wereldeconomie. “De bestaande instellingen zullen hun plaats moeten delen met de nieuwkomers en zullen zelfs gedwongen worden zich aan te passen, om te kunnen concurreren met hen.”
Saran onderstreept ook de cruciale rol van China bij de oprichting van de alternatieve financiële instellingen. “Het land zette al verschillende stappen om een nieuwe globale financiële architectuur tot stand te brengen. De wereldwijde invloed van China zal nu nog verder toenemen.” (IPS)
