Bouw die Oosterweelverbinding en stuur Eurostat wandelen

Bouw eindelijk die Oosterweelverbinding en stuur Eurostat wandelen. Een beter advies kan vandaag niet gegeven worden aan de nieuwe Vlaamse regering. Het is te gek voor woorden dat een domme boekhoudkundige regel een belangrijke investering als Oosterweel in de weg zou staan. Eurostat eist dat Vlaanderen de investeringskosten meteen in de begroting opneemt, maar dat is gewoon onbetaalbaar en onhaalbaar.

Het is ook totaal onzinnig. Een investering hoort afgeschreven te worden over de verwachte levensduur van het project. In het geval van Oosterweel zouden de investeringskosten dus over minstens 20 jaar gespreid moeten opgenomen worden in de begroting. Alle boekhoudprincipes verplichten een bedrijf om een investering op die manier in de boeken te verwerken. Waarom de overheid dan niet?

De eis van Eurostat staat ook haaks op de Europese ‘New Deal’ die zich stilaan aftekent om de Europese economie uit het slop te trekken. Wellicht worden de budgettaire teugels wat gevierd, in ruil voor meer overheidsinvesteringen en structurele hervormingen. Er moet nog veel water door de Schelde vloeien voor daar een Europees akkoord over is, maar meer overheidsinvesteringen zijn een deel van de oplossing.

Zulke investeringen zijn de voorbije decennia stiefmoederlijk behandeld, ook in België, waardoor een afbrokkelende infrastructuur het groeipotentieel ondermijnt. In België volstaan de publieke investeringen al jaren niet meer om de natuurlijke aftakeling te compenseren. Daarnaast heeft onderzoek aangetoond dat publieke investeringen een vrij grote return opleveren, zeker in tijden van zwakke conjunctuur en slappe private investeringen. Nu is dus een heel goed moment om overheidsgeld in bakstenen en beton te gieten.

De overheid moet ook dringend overschakelen op een dubbele boekhouding. De huidige werkwijze, waarbij gewoon alle inkomsten en kosten bij elkaar worden geteld, leidt tot verkeerde beslissingen of manipulatie van de rekeningen. Een triest voorbeeld is hoe de paarse regering het pensioenfonds van Belgacom kraakte en dit geld schaamteloos als inkomsten in de begroting opnam. In een enkelvoudig boekhoudsysteem kan dit, maar in een dubbele boekhouding zou dit manoeuvre geen enkele zin hebben: de stijging van de inkomsten zou gepaard gaan met een stijging van de pensioenverplichtingen (ten opzicht van het personeel) en per saldo niets opbrengen. Overheidsinvesteringen zijn dan weer het slachtoffer van een enkelvoudig boekhoudsysteem, want de kostprijs moet meteen betaald worden, terwijl de baten in de toekomst liggen. Het is veel logischer om deze investering als actief te boeken en af te schrijven over de levensduur. Een systeem dat politici prikkelt om vooruit te kijken, het kan nooit kwaad.