‘Beste Bouwmeester, zorg dat wonen niet nog duurder wordt’

De nieuwe Vlaamse Bouwmeester die deze week van start is gegaan, staat al meteen voor enkele stevige uitdagingen. Gemeenten die op eigen houtje een bouwpauze inlassen zonder langetermijnvisie is er daar zeker één van. Daarvoor waarschuwt Philippe Huyzentruyt, gedelegeerd bestuurder van Groep Huyzentruyt, in een open brief gericht aan Erik Wieërs.

Beste Erik, vandaag start je mandaat als Vlaamse Bouwmeester. Eerst en vooral wil ik je proficiat en alle succes toewensen. Waken over het Vlaamse bouwlandschap en het ontwikkelen van een visie waar iedereen kan achterstaan, is geen gemakkelijke opdracht. Het belang van jouw functie kan moeilijk overschat worden.

Je voorganger kreeg zijn boodschap goed verkocht. De open ruimte moesten we sparen, de buitengebieden moesten nog generaties kunnen overleven. De dorps- en stadscentra daarentegen moesten opgewaardeerd worden. En meteen zouden we ook een spurtje trekken wat betreft het terugdringen van de CO2-uitstoot, met onder meer de bouwshift. Tegen 2040 zouden we een neutraliteit kennen. Brownfields en verouderde kankerplekken moeten aangepakt worden. Ik hoop dat jij als nieuwe Bouwmeester ditzelfde verhaal blijft uitdragen, met je eigen accenten en gevoel voor de praktijk.

Ik hoor je graag zeggen dat je niet gaat verkondigen wat de overheid wil horen. Het laatste wat we nodig hebben, is een zoveelste marionet van de politiek. Maar let op voor de valkuilen. Heb je bijvoorbeeld al opgemerkt dat steeds meer gemeenten op eigen houtje een bouwpauze invoeren zodat nieuwe woonprojecten tijdelijk onmogelijk worden? We hebben dit fenomeen al gezien in Malle, maar ondertussen heeft het ook al in Sint-Pieters-Leeuw en Dilbeek zijn ingang gevonden, en wordt er ook voor geijverd in andere gemeenten. En daar zal het niet bij blijven. Die zelfverklaarde ‘bouwpauzes’ gaan soms zelfs zo ver dat woongebied waar nu al woningen op staan niet meer herontwikkeld mag worden. Ook al ligt er bijvoorbeeld een aangelegde weg, zijn de eigenaars akkoord en was het altijd bedoeld om de grond verder te ontwikkelen.

Voorstanders vinden dat er bij hen al genoeg gebouwd is en trachten het groen te behouden. Een college van burgemeester en schepenen dat hierin meegaat, beseft niet welke gevolgen dat kan veroorzaken. Zo’n bouwpauze zorgt er uiteindelijk alleen maar voor dat de lokale huizenprijzen stijgen. Hoe zo? Wel, eenvoudig gesteld: overal te lande neemt de bevolkingsgroei toe. Dat wil zeggen dat er de komende jaren in elke gemeente duizenden nieuwe inwoners worden verwacht. Onder hen ook meer singles en eenoudergezinnen. Wanneer er in een gemeente geen nieuwe woningen meer bijkomen, volgt op de duur het aanbod de vraag niet meer. Economisch gevolg: duurdere prijzen. Maar het gaat nog een stuk verder. In wezen creëer je ook een ‘bevolkingsstop’ en verplicht je vele jongeren die zijn opgegroeid in je gemeente om uit te wijken naar andere oorden. Wanneer buurgemeenten dan ook een bouwpauze inlassen, creëer je op de lange termijn een groot woonprobleem. Want waar moeten die mensen nog een betaalbare woning vinden? Als elk gemeentecollege in ons land zomaar woongebied kan ontwaarden en bebouwing botweg verbieden zonder de nodige procedures hiervoor op te zetten (onteigening, opmaak van een RUP etc.), gaan we volledig voorbij aan het initiële doel: namelijk een geleidelijk te volgen traject om meer open ruimte te creëren. Met andere woorden, een gebrek aan visie op lange termijn.

Al te vaak worden wij, projectontwikkelaars, neergezet als geldgraaiers die er alleen maar op uit zijn om zoveel mogelijk appartementen en woningen op zo weinig mogelijk plaats te verkopen. Uiteraard zijn er voor ons commerciële doeleinden, het tegendeel zou als ondernemer maar vreemd zijn. Maar wij vertrekken steeds vanuit een duidelijke visie die rekening houdt met de noden van de maatschappij. Als projectontwikkelaar ben ik al meer dan dertig jaar bezig met de kwaliteit van onze woningen, betaalbaar wonen en ruimtelijke ordening.

Ik roep je dan ook op, beste Erik, om hier een duidelijk standpunt over in te nemen en ervoor te zorgen dat wonen in Vlaanderen niet nog duurder wordt. Als Vlaamse Bouwmeester ben jij het beste geplaatst om een doordachte visie uit te tekenen voor onze ruimtelijke ordening. Een visie waar betaalbaar en duurzaam wonen mogelijk is, en blijft. Ik – en samen met mij de hele sector – kijken uit naar jouw visienota.