‘België is onverbeterlijk een slechte leerling in de Europese begrotingsklas’

België is onverbeterlijk een slechte leerling in de Europese begrotingsklas, al bleef het van straffen gespaard. Ons land toont aan dat de Europese begrotingsregels, gebouwd op een schuldgraad van maximaal 60 procent en een begrotingstekort van maximaal 3 procent van het bbp, hun doel voorbijschieten. De hardnekkig hoge schuldgraad van de slechte leerlingen is niet het enige manco van het Stabiliteits- en Groeipact. De regels dwingen de lidstaten tot besparingen in slechte tijden, maar geven vrije baan aan extra uitgaven in goede tijden, terwijl een gezond begrotingsbeleid op het omgekeerde stoelt. De regels zijn ook te complex en onvoorspelbaar. Ze behandelen overheidsinvesteringen stiefmoederlijk en missen geloofwaardigheid.

De Europese Commissie presenteert deze week eindelijk een poging tot opfrissing van de regels. Ze vond inspiratie in het Europese herstelfonds, dat pas geld aan de lidstaten uitkeert als daar voldoende hervormingen tegenover staan. Dat kun je ook toepassen op de begrotingsregels: landen die voldoende hervormen, krijgen bijvoorbeeld meer tijd om te schaven aan hun begrotingstekort en hun schuldgraad. In plaats van elk jaar aan elke lidstaat een begrotingsrapport uit te delen dat meteen weer in de lade verdwijnt, stimuleert Europa een strategie op lange termijn op de maat van elk land.

De nieuwe aanpak is veelbelovend, maar niet alleenzaligmakend. Regeringen zullen hervormingen beloven om begrotingsrespijt te krijgen. Of lidstaten zullen van Europa eerst geld of clementie eisen voordat ze hervormingen willen doorvoeren. Verwacht in Europa een inflatoir gebruik van het woord ‘hervormen’, zonder dat er in de praktijk veel zal veranderen. De spelregels zullen veranderen, maar de valsspelers niet.