Milieuorganisatie Bond Beter Leefmilieu en de Statiegeldalliantie reageren woensdag positief op de aankondiging van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir dat ze nog dit jaar een beslissing wil nemen over de invoering van statiegeld op blik en PET-flessen. ‘Nu komt het erop aan om door te pakken en snel een goed statiegeldsysteem te ontwikkelen. Als we dit met z’n allen goed aanpakken, krijgen we meer terug dan enkel die tien cent statiegeld. Een overwinning voor de natuur’, vindt Bond Beter Leefmilieu.
Drankverpakkingen maken zo’n 40 procent van het volume uit van het Vlaams zwerfvuil. Met statiegeld zal er substantieel minder afval in de natuur en waterlopen terechtkomen. Dat betekent: minder opruimkosten voor de gemeenten, minder koeien die blikjes opeten en meer hergebruik van plastic en metaal.
De Vlaamse regering besliste in 2016 dat het zwerfafval in 2022 ten opzichte van meetjaar 2013 met 20 procent gedaald moest zijn. Later paste de Vlaamse overheid het referentiejaar aan naar 2015. ‘Er werd ingezet op bewustmakingscampagnes, op meer handhaving en op het beloningsproject The Click van Fost Plus. De resultaten bleven echter uit. Het zwerfvuil steeg met 14 procent: naar maar liefst 22.641 ton zwerfvuil, blijkt uit het OVAM-rapport met metingen 2019’, stipt de Statiegeldalliantie aan, die 212 Vlaamse steden en gemeenten en honderden organisaties en bedrijven vertegenwoordigt.
Goede praktijken
De Statiegeldalliantie moedigt de Vlaamse regering aan om de goede praktijken van de Noorse en Duitse statiegeldsystemen over te nemen. ‘Deze landen halen zeer hoge inzamelcijfers tegen lage systeemkosten. In Duitsland is dankzij statiegeld de aanwezigheid van blikjes in het zwerfvuil gekelderd naar slechts 0,03 procent van het zwerfvuil’, stelt de organisatie in een persbericht.
Ook Bond Beter Leefmilieu wijst erop dat samenwerking met de andere gewesten ‘cruciaal’ zal zijn. Statiegeld is al opgenomen in de Waalse en Brusselse regeerakkoorden. ‘Dat statiegeld resultaten oplevert, zie je in de rest van Europa, maar ook in Bredene (waar deze zomer een proefproject liep, nvdr.). Meer dan 80 procent van de blikjes en flesjes werden teruggebracht. België kan zich aansluiten bij de veertien Europese landen die statiegeld al ingevoerd hebben om deze resultaten te halen.’
Buurtsuper.be, de Unizo-organisatie van speciaalzaken en zelfstandige supermarkten, reageert bezorgd op het voorstel van Demir om vanaf 2025 statiegeld te heffen op PMD en vraagt een overleg. ‘De inspanningen die in dit verband van ondernemers worden gevraagd, moeten in verhouding staan tot hun verantwoordelijkheid. Het kan niet zijn dat zij moeten opdraaien voor het wangedrag van enkele hardleerse sluikstorters’, aldus de organisatie.
De aankoop van een terugnametoestel kost gemiddeld 23.000 euro. ‘Winkeliers kunnen dit bedrag afschrijven waardoor de kosten op bijna 4.000 euro per jaar komen. Maar dan zijn er nog de personeelskosten (sorteren, onderhoud en interventies) en de verkoopruimte die opgeofferd moet worden voor de installatie van het toestel. Alles bij elkaar loopt het prijskaartje gauw op tot 40.000 euro per jaar. Ook de extra last die de gezinnen, die nu braaf sorteren in de inmiddels gekende en succesvolle blauwe zak, moeten dragen is groot.’
Buurtsuper.be oppert andere mogelijkheden, zoals een inzameling via de recyclageparken of installaties bij winkeliers die worden gefinancierd door de overheden.
