Als zelfs centrumrechts het vermogen viseert

Wie had bij de start van de centrumrechtse regering-Michel gedacht dat het inkomen uit vermogen zo zwaar geviseerd zou worden?

Een verhoging van de roerende voorheffing. Een verhoging van de beurstaks. Een speculatietaks die sneuvelt omdat hij de schatkist geld kost. En straks misschien een meerwaardebelasting op aandelen. Wie had bij de start van de centrumrechtse regering-Michel gedacht dat het inkomen uit vermogen zo zwaar geviseerd zou worden? Zelfs CD&V had voor de verkiezingen beloofd de al hoge belastingdruk op vermogen niet verder op te voeren. Met de beloofde schadevergoeding voor de Arco-beleggers heeft de partij duidelijk minder moeite. De eigen zuil kan op steun rekenen, de rest krijgt de belofte van een meerwaardebelasting. Eerlijke belastingen, iemand?

Dat het nog altijd zwaar belaste inkomen uit arbeid buiten schot blijft, is vanzelfsprekend. Maar het is opvallend dat de regering tijdens deze begrotingsoefening de btw ongemoeid laat en dus de koopkracht van de gezinnen ontziet, en extra belastingen bijna volledig bij het vermogen zoekt. De nominale belastingdruk op bedrijfswinsten die meteen uitgekeerd worden, loopt op tot meer dan 50 procent door de verhoging van de roerende voorheffing naar 30 procent. De effectieve druk komt in de buurt van 50 procent. De beleggers en de bedrijfswereld wrijven zich ongelovig in de ogen.

Geest uit de fles

Bovendien is de geest uit de fles. Als deze centrumrechtse regering niet aarzelt begrotingsopmaak na begrotingsopmaak de belastingdruk op inkomen uit vermogen op te voeren, wat zal dan het beleid zijn van volgende regeringen? Hoe zullen de PS, de sp.a, Groen en Ecolo, als zij eenmaal weer aan de macht zijn op het federale niveau, zich bedienen van dit nieuwe sjabloon dat hun op een schoteltje gepresenteerd wordt? Een gat in de begroting? Herhaal eerst tot in den treure het mantra van ‘fiscale rechtvaardigheid’ en verhoog vervolgens of de roerende voorheffing, of de beurstaks, of voer een meerwaardebelasting in. Of doe twee van de drie. Of zelfs alle drie.

Het spook van een meerwaardebelasting waart definitief rond in de spelonken van de Wetstraat. De schade is aangericht, de onrust is gezaaid. Voor veel financiers loopt de emmer der belastingen op risicokapitaal over. Probeer met die stiefmoederlijke behandeling van vermogen maar eens ondernemen aantrekkelijker te maken. Of de neergang van Brussel als financieel centrum te stuiten. Of de economie te voeden met risicokapitaal. Heel wat politici schijnen niet te beseffen dat ondernemers en beleggers risico nemen en dat dit risico vergoed moet worden. Hoe meer de overheid die risicopremie naar zich toe haalt, hoe meer ze de economie ondermijnt. Daar wordt uiteindelijk niemand beter van.

De cijfers spreken intussen voor zich. De roerende voorheffing zal bij een tarief van 30 procent ruim 5 miljard euro per jaar opbrengen. Dat is, ondanks de daling van de rente-inkomsten, dubbel zoveel als in 2010, toen de roerende voorheffing nog 15 procent bedroeg. Aandeelhouders hebben dus hun bijdrage tot de sanering van de overheidsfinanciën de voorbije vijf jaar verdubbeld, terwijl het inkomen uit vermogen de voorbije jaren gestaag daalde als gevolg van de wegkwijnde rentevoeten. Vergeet ook niet dat op langere termijn het rendement van aandeelhouders grotendeels te danken is aan dividenden en niet aan meerwaarden. De verhoging van de roerende voorheffing hakt er dus flink in en brengt veel meer op dan een meerwaardebelasting ooit zal doen. CD&V-voorzitter Wouter Beke hoefde echt niet lang te zoeken om zijn kruistocht voor fiscale rechtvaardigheid gestalte te geven: de trofee van de verhoging van de roerende voorheffing is zo groot dat hij nauwelijks op de schouw past.

Kamikazestrategie

Met zijn kamikazestrategie heeft CD&V de voorbije dagen gegokt, maar dus zeker niet verloren. Ook de rijken betalen de Krisis. Want ook de nochtans noodzakelijke hervorming van de vennootschapsbelasting loopt ernstige vertraging op. CD&V wist de koppeling met de meerwaardebelasting te behouden, ook al zou die hervorming de schatkist geen geld kosten. Mogelijk zitten er budgettaire gaten in de nieuwe vennootschapsbelasting, net als in de taxshift, maar dat is geen reden om die gaten te dichten met maatregelen die slecht zijn voor de economie en dus ook voor de schatkist. Er kan nog veel geld gevonden door de overheid efficiënter te maken, maar helaas is die discussie geen regeringscrisis waard.

CD&V durft te bluffen en weet nu dat de coalitiepartners die bluf niet durven te doorprikken. Dat geeft CD&V veel meer invloed in deze regering dan ze electoraal zou vermogen. Dat belooft voor het verdere regeringswerk. Er is de voorbije twee jaar een beter sociaaleconomisch beleid, en ook bij deze begrotingscontrole zijn goede maatregelen genomen, zoals een beperkte flexibilisering van de arbeidsmarkt en het bewaken van de verbetering van de concurrentiekracht. Maar het tempo ligt te laag, vooral omdat CD&V met de voeten mag slepen. Ondernemers houden hun hart vast voor het vervolg. Wie had dat twee jaar geleden gedacht?