De staatshoofden en leiders van de Europese Unie hebben een akkoord bereikt over de financiering van Oekraïne voor 2026 en 2027. Het gaat om een renteloze lening van 90 miljard euro, gefinancierd via gezamenlijke EU-leningen op de financiële markten. Dat meldde Europees Raadsvoorzitter Antonio Costa vrijdagnacht na afloop van de top in Brussel.
Volgens de Duitse bondskanselier Friedrich Merz volstaat het bedrag om de militaire en budgettaire noden van Oekraïne voor de komende twee jaar te dekken. De lening moet alleen worden terugbetaald als Rusland herstelbetalingen doet. Tot zolang blijven de bevroren Russische tegoeden geblokkeerd.
Opvallend is dat Hongarije, Slovakije en Tsjechië instemden met het principe van gezamenlijke leningen, ondanks eerdere vrees voor veto’s. Via de formule van versterkte samenwerking nemen die drie landen geen financiële verplichtingen op zich. Hongaarse premier Viktor Orbán noemde de lening “een extreem slechte beslissing” en “weggegooid geld”, maar benadrukte dat zijn land financieel buiten schot blijft.
Juridisch niet haalbaar
Het directe gebruik van de Russische tegoeden om Oekraïne te financieren bleek juridisch niet haalbaar. De EU behoudt zich wel het recht voor om die tegoeden in de toekomst te gebruiken voor de terugbetaling van de lening. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen benadrukte dat vooral de permanente blokkering van de tegoeden een belangrijke stap is.
Premier Bart De Wever reageerde tevreden. België had bedenkingen bij een constructie op basis van Russische tegoeden, die grotendeels bij de centrale effectenbewaarder Euroclear in ons land worden aangehouden. “Anders hadden we gefaald tegenover Oekraïne en tegenover onszelf,” zei De Wever. Hij noemt het akkoord een winst voor Oekraïne, Europa en de financiële stabiliteit, en zegt trots te zijn dat België “constructief en standvastig” heeft bijgedragen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski sprak vrijdag zijn waardering uit voor het akkoord. “Deze belangrijke steun versterkt onze veerkracht”, schreef hij op X. Hij benadrukte het belang van het bevroren houden van de Russische tegoeden en van de financiële zekerheid voor Oekraïne in 2026 en 2027. “Bedankt voor het resultaat en voor de eensgezindheid. Samen verdedigen we de toekomst van ons continent”, aldus Zelenski. Donderdag had hij daarover ook gesproken met De Wever.
Vanuit Rusland reageerde Kirill Dmitriev, speciaal gezant van president Vladimir Poetin, scherp. Volgens hem hebben “wet en rede” gezegevierd en is het “illegale gebruik van Russische reserves” vermeden, zo schreef hij op X.