Akkoord in verzekeringscomité ondanks meningsverschillen

Maandag heeft het verzekeringscomité een begrotingsvoorstel voor de ziekteverzekering in 2016 goedgekeurd. Opvallend: de ziekenfondsen reageren in verspreide slagorde en ook op de artsenbank was geen unanimiteit. Volgende week neemt de Algemene Raad een definitieve beslissing en stuurt een begrotingsvoorstel naar de minister.

Als verdeeldheid vruchtbare grond oplevert voor het saneren van de ziekteverzekering, dan zit het klimaat in de overlegstructuren van het Riziv tegenwoordig wel goed. Zoals elk jaar stemt het verzekeringscomité, met daarin zowel zorgverstrekkers als mutualiteiten, begin oktober een begrotingsvoorstel voor het komende jaar. Dat gebeurde ook afgelopen maandag, maar de stemming was allesbehalve unaniem.

In het verzekeringscomité worden de ramingen van de uitgaven bij ongewijzigd beleid naast de verlanglijstjes voor nieuwe terugbetalingsinitiatieven gelegd. Uit het overleg tussen zorgverstrekkers en ziekenfondsen volgt dan een begrotingsvoorstel voor de Algemene Raad van het Riziv. Met een aantal amendementen vormt dat de basis voor de uiteindelijke begrotingsopmaak van de regering. Die jaarlijkse procedure maakt dat de minister van Sociale Zaken een voorstel in handen heeft dat in het veld is onderhandeld en dus in theorie door de stakeholders van de ziekteverzekering wordt gedragen. Het is de ruggengraat waar het overlegmodel in onze ziekteverzekering op stoelt.

Verdeeldheid troef

Opvallend deze keer: het standpunt van de Socialistische Mutualiteiten verschilt nogal nadrukkelijk van dat van de andere ziekenfondsen. In een persmededeling laat de christelijke mutualiteit CM weten erg tevreden te zijn over de keuzes die werden gemaakt. Vrij vertaald luidt het CM-standpunt dat er ondanks de afgezwakte groei ruimte is om met interne verschuivingen een beleid te voeren “die sectoren overstijgt en waarin de patiënten centraal staan”.

De Socialistische Mutualiteiten zien dat heel anders en stemden uiteindelijk tegen het voorstel. “Het voorstel is opgebouwd met geld dat niet voorhanden is. Het financiert nieuwe noden _ waar we achter staan _ grotendeels met geld uit het farmapact. Dat is geld waarvan we niet weten of het beschikbaar is. Het voorstel vult bovendien voor 86 miljoen euro gevraagde besparingen niet in. Dit voorstel is even stabiel als de moeilijkste kasseistrook van Parijs-Roubaix op een regenachtige dag.”

De landsbond van Onafhankelijke Mutualiteiten keurde het voorstel wel goed, maar is tegelijk ongelukkig over de groeibeperking tot 0,63 procent. Anne Cuppens, directeur Studies van de Onafhankelijke Ziekenfondsen: “Globaal hebben we dit begrotingsvoorstel goedgekeurd, maar we pleiten wel voor een meerjarenvisie met meer stabiliteit. Die is er nu niet omdat de groeimarge van 1,5 procent werd gehalveerd. We kiezen ervoor om ons dit jaar constructief op te stellen, maar we kunnen niet blijven besparen.”

Overigens was er ook op de artsenbanken verdeeldheid. Zo stemden de specialisten van het BVAS-syndicaat en artsen van het Kartel tegen. Domus Medica onthield zich.

Historische vergadering

Volgens Luc Van Gorp, de nieuwe topman van de Christelijke Mutualiteiten, was het een historische vergadering. “Voor het eerst was er vooraf een nota die onderhandeld was met de verschillende mutualiteiten. Dat gebeurde na overleg met alle geledingen van de zorgverstrekkers. Op alle banken merk ik daar positieve reacties op. Deze keer vertrekt het voorstel daardoor niet enkel vanuit het budget, maar ook vanuit een visie op de lange termijn. Die gaat uit van een meer vraaggestuurde zorg met oog voor toegankelijkheid.”

De CM-voorzitter vindt ook dat het verschil in interpretatie met de socialistische mutualiteiten niet zo groot is. “De 23 miljard van de ziekteverzekering moeten we verantwoordelijk besteden. Dat is vooral een kwestie om het budget in overleg over de silo’s heen juist te besteden. Ons pleidooi is daarom een uitgestoken hand maar tegelijk een waarschuwing voor de regering.”

De Socialistische Mutualiteiten werkten inderdaad ook mee aan de nota waarmee de ziekenfondsen naar het verzekeringscomité stapten, maar keurden die uiteindelijk niet goed. Paul Callewaert: “We geloven in de visie om vanuit gezondheidsdoelstellingen tot oriëntatienota’s te komen, maar belangrijk blijft voor ons de vraag met welke middelen je het beleid gaat betalen. Ik merk dat het antwoord daarop steeds moeilijker wordt. Het voorstel dat is goedgekeurd, rekent op besparingen waarvan niemand zeker is. We zien niet in hoe dit op termijn een realistisch budget is.”

Kritiek op dalende groeinorm

Ook bij het grootste artsensyndicaat BVAS valt te noteren dat dit een historisch verzekeringscomité is geweest. De artsen-specialisten van BVAS stemden tegen omdat ze een aantal structurele maatregelen in het voorstel niet zagen zitten. “Bovendien worden er besparingen voorgesteld waarvan helemaal niet zeker is dat ze ook gerealiseerd kunnen worden”, zegt Marc Moens van het artsensyndicaat. “Daar heeft Paul Callewaert een punt. Het heeft weinig zin om een virtueel budget toe te kennen, dat niet kan worden uitgevoerd. Bovendien kun je bovenop het farmapact tussen de minister en de geneesmiddelensector geen bijkomende besparingen aan de farma opleggen. Nochtans hoopt dit voorstel daar het grootste deel van de besparingen mee te betalen.”

Voorts hebben de artsen kritiek op het feit dat de groeinorm van 1,5 procent is gezakt naar 0,63 procent. “Dat is eigenlijk onwettig”, reageert Moens. “Uiteraard beseffen we, dat je in december met een wet bijzondere bepalingen dit nog snel kan rechtzetten, maar wat voor zin heeft het dan nog om een groeinorm vast te leggen?”

Meer fundamenteel heeft de topman van BVAS het vooral moeilijk met de manier waarop het overleg is verlopen. “Inhoudelijk staat de werkwijze ons niet aan”, zegt hij. “Het maakt eigenlijk het overleg in het Riziv overbodig. Wij beseffen dat het budgettair moeilijke tijden zijn, en we willen gerust praten over de middelen, maar we zijn niet bereid om systeemveranderingen te slikken die artsen tot uitvoerders van de mutualiteiten degraderen.”