3 scenario’s na de verkiezingen: the good, the bad and the ugly

De verkiezingen van zondag zijn op de eerste plaats federale verkiezingen, want daar liggen met het beheer van de Sociale Zekerheid en met het gros van de fiscale bevoegdheden de hefbomen die onze welvaart kunnen veiligstellen.

Maar terwijl de vorming van de deelstaatregeringen wellicht vlot zal verlopen, wordt de regeringsvorming op federaal niveau een ander paar mouwen. Afhankelijk van hoe u zondag de kaarten schudt, zijn in grote lijnen deze drie scenario’s mogelijk.

Het goede scenario: een herstelregering. Er wordt op federaal niveau een meerderheid gevonden die een sociaaleconomisch herstelbeleid wil voeren, met als sleutelelement een verlaging van de lasten op arbeid, hoofdzakelijk gefinancierd met de matiging van de overheidsuitgaven. Langs Nederlandstalige kant moet met N-VA, CD&V en Open Vld een stevige meerderheid kunnen gevormd worden die durft mee te gaan in dat verhaal. De partijprogramma’s liggen voldoende dicht bij elkaar om tot een vergelijk te komen, en de partijbonzen zijn de voorbije dagen ook opvallend milder voor elkaar geworden. Ze weten allemaal heel goed hoe het met het land gesteld is, wat er moet gebeuren, en dat er geen duizend wonderoplossingen op tafel liggen. Langs Franstalige kant zijn MR en CDH de logische kandidaten om een federale herstelregering in het zadel te helpen, al zal CDH een hoge prijs eisen. Wellicht werkt die federale regering dan met een minderheid langs Franstalige kant, wat de stabiliteit niet ten goede zal komen. Verwacht u ook aan een onrustig sociaal klimaat als pijnlijke maatregelen realiteit worden. Maar deze regering heeft voldoende tijd om de oogst binnen te halen van het harde labeur in de eerste twee jaar.

Het slechte scenario: Di Rupo II. De uitslag van zondag laat de vorming van de regering-Di Rupo II toe. Als N-VA geen eclatante overwinning boekt, en als CD&V, Open Vld en sp.a overeind blijven, zien ze mogelijk brood in een voortzetting van het beleid van de voorbije jaren. Dat impliceert dat de volgende vijf jaar alleen het hoogst nodige zal gedaan worden om de begroting op de rails te houden, en dat ons bestel alles behalve voorbereid wordt op de volgende recessie en de aanrollende vergrijzingsgolf. De belastingdruk blijft hoog en de concurrentiepositie brokkelt verder af. De vraag is natuurlijk of Elio Di Rupo en de PS zelf nog zin hebben in een regering-Di Rupo II als de partij zondag afgestraft wordt voor de “te rechtse” koers van de afgelopen 2,5 jaar.

Het lelijke scenario: een patstelling. Langs Nederlandstalige kant wordt N-VA zondag incontournable bij de federale regeringsvorming, en langs Franstalige kant kan er niet omheen het linkse blok van PS en PTB. Water en vuur omzetten in stoom is evident in de fysica, maar niet in de Belgische politiek. Een federale regering met N-VA en PS blijft onmogelijk, de patstelling lijkt compleet. Op korte termijn zal dat geen forse reactie van de financiële markten uitlokken, omdat die helemaal getemd zijn door de Europese Centrale Bank, maar op langere termijn blokkeert de patstelling natuurlijk ook de broodnodige sociaaleconomische hervormingen. N-VA heeft wellicht geen zin meer in eindeloze onderhandelingen met de PS, en start gesprekken van deelstaat tot deelstaat op om tot een confederale staatsstructuur te komen die een beter beleid voor iedereen mogelijk maakt. Dit lelijke scenario kan dan nog uitgroeien tot een mooie zwaan.